| Erol Akyavaş eşi ve kızları ile birlikte St. Petersburg'da, 1990
| | 
1932 yılında doğan Erol Akyavaş, 1950-52 yıllarında, Güzel Sanatlar Akademisi’nde Bedri Rahmi Atölyesi’nde misafir öğrenci olarak ilk resim eğitimini aldı. 1952-53 yıllarında Paris’te A. Lhote ve F. Léger atölyelerinde ve Floransa Akademisi’nde çalıştı. Paris’teki yıllarında sanatçı, geometrik-soyut çalışmalar gerçekleştiriyordu. 1954 yılında ABD’ye giderek mimarlık eğitimine başladı. Mimarlık çalışmalarını resim çalışmalarıyla bir arada yürüten Akyavaş, 1960 yılına kadar Chicago Illinois Institute of Tecnology’de Mies van der Rohe’nin öğrencisi oldu. Mimar olarak sadece Kapodokya Oteli’nin yapımını gerçekleştiren sanatçı 1967 yılında yerleştiği New York’da yaşamının sonuna kadar kaldı.
Erol Akyavaş, ABD’deki ilk yıllarında soyut-geometriden uzaklaşarak gerçeküstücü çalışmalara yöneldi. 70’li yıllardaki işlerinde Türk minyatür sanatının etkileri görülürken, 80’lerde hat sanatının izleri resimlerine yansımıştır. Akyavaş’ın resminde tasavvuf felsefesinin etkisi büyük önem taşır. 50’li yıllardaki resimlerinde bile kimi İslam motiflerinin izlenebildiği sanatçının 80’li yıllara ait çalışmalarında dini motiflere sıkça rastlanır. Bu etkilerle gerçekleştirdiği “Hallac-ı Mansur”, hat ve minyatürün birlikte kurgulandığı “Miraçname” dizileri, “Fihi Mah Fih” adlı çalışması, 1990 yılında St. Petersburg’da sergilenen “İkonoklastlar için İkonalar” dizisi ve Bosna Hersek’te yaşananları konu alan işleri Akyavaş’ın bugün hala üzerinde konuşulan çalışmalarındandır. Yurtdışında da çok sayıda sergiye katılan sanatçının “Padişahlar’ın Zaferi” adlı yapıtı, 1961 yılında MoMA (New York, Museum of Modern Art) tarafından satın alındı. | |
| 
"Hallac-ı Mansur" dizisi, el yapımı Hindistan kağıdı üzerine akrilik, 1998. | |
|
İstanbul Bilgi Üniversitesi’nin düzenlediği serginin yapımcılığını Beral Madra ve Haldun Dostoğlu üstlenmişler. Sergilenecek yapıtlar yurtiçindeki ve yurtdışındaki kişisel ve kurumsal koleksiyonlardan seçilmiş. Segide, sanatçının tasarlayıp gerçekleştiremediği “labirent” porjesinin maketi de yer alıyor. Ayrıca, Ali Artun, Beral Madra, Hilmi Yavuz, Edward B. Henning, Wieland Scmied, Muhammed Arkun ve Bilge Karasu’nun yazılarını da içeren, Akyavaş’ın yaşamının ve sanatının ele alındığı bir kitap hazırlanmış. Sergi vesilesiyle, 28 Kasım 2000 tarihinde İstanbul Bilgi Üniversitesi’nin Kuştepe kampusünde “Sanat ve Din” başlıklı bir panel düzenleniyor.
HALDUN DOSTOĞLU
Erol Akyavaş’ın e serlerinin başlangıcını dünyadaki ve ülkemizdeki modernizmin serüveninden ayrı tutamayız. Resme başladığı yıllarda tüm dünyayı kasıp kavuran modernist düşüncelerden Akyavaş’ın kendisini de ayrı tutmadığını tahmin etmek zor değil. Hele Mies gibi bir modernist abidenin yanında, Chicago’da mimarlık eğitimi görmüş biri için farklı bir şey düşünmek gerçenten imkansız. Ne var ki, Akyavaş resminde geleneksel öğeler başlangıçta
modernist kurgu içinde bir kolaj olarak değerlendirilirken, ya da bu kurgunun süs elemanları olarak ele alınmışken sonraları resmin ana strüktürü olmaya başlıyor. Hatta giderek bu modernist tavra başkaldırarak tamamen geleneksel formlarla düşüncelerini tuvaline aktarmaya başladığını görüyoruz. Bu tavrını, İslam düşünce ve inanç dünyasının fikirleriyle beslediği sanatında, kendi estetiğini yaratarak yaşamının sonuna kadar sürdürür.
BERAL MADRA
Akyavaş’ın 50 yıllık sanat serüveni, 400 yapıtlık dev sergide, izleyiciye ayrıntılara ve derinliklere girme olanağı verilerek sunulmaktadır. Sergi tasarım ve düzenlemesinde de izlenebileceği gibi, Erol Akyavaş’ın resimleri ve yapıtları, yaşadığı dönemlerin sanat akımlarının etkilerine uygun olarak, farklı teknikler ve anlatım dillerinde, ancak içerik ve felsefe olarak kesintisiz bir “varlık ve anlam” arayışı olarak, birbirini izleyen dizilerden oluşur. Sergide bu diziler hem kronolojik olarak, hem anlam bütünlüğü bozulmadan verilmektedir. Bu bağlamda sergi, sanatçının felsefesine uygun bir biçimde “Kapı” ile başlamakta ve “Kapı’nın Ötesi” ile bitmektedir; kapı, onun dış dünya ile iç dünya arasındaki uyum ve karşıtlığın sırlarını/gizemini çözmek üzere yürümeye başladığı yolun başlangıcıdır. Kapının ötesi ise, bu yolun sonuna geldiğinde başladığı tinsel yolculuğun eşiğini simgeliyor. Bu iki başlangıç arasında Akyavaş’ın resimleri, 20. yüzyılın ikinci yarısında, bütün Batı-dışı ülkelerin sanatçılarının yaşadığı ikilemlerin çözüm aşamalarını göstermek açısından önem taşımaktadır.
|
|
