| | | | Enflasyonla mücadele programı çerçevesinde aralık ayında açıklanan kur programında 2000 yılı için TL’nin devalüasyonu yüzde 19.9 olarak açıkladı.
Daha sonra açıklanan üç aylık programlara göre 12 aylık devalüasyon istikrarlı olarak geriledi. 1 Temmuz 2000’den başlayıp 30 Haziran 2001’e kadar süren 1 yıllık dönemde oran yüzde 12.84’e kadar indi.
Merkez Bankası, 2001 yılının ikinci yarısı için açıkladığı kur artışlarında küçük bir sürpriz yaptı. İlk altı ay için devalüasyon oranını yüzde 5,36 düzeyinde tutan Merkez Bankası, ikinci altı ay için bu oranı yüzde 5.20 olarak açıkladı.
Buraya kadar her şey güzel belki ama 1 Temmuz 2001’den itibaren giderek genişleyen bir dalgalanma bandı devreye girecek. Buna göre, TL yıl sonuna kadar yüzde 3.75 oranında daha devalüe olabilecek (tam tersi de olabilir elbette). Bu da 2001 için yüzde 15 oranında bir devalüasyon anlamına geliyor.
CARİ AÇIĞA ÖNLEM KAÇINILMAZ
Şubat ayı cari işlemler rakamlarının açıklandığı tarihten bu yana cari işlemler açığının bu yıl 9-10 milyar dolar düzeyine ulaşacağı anlaşılmıştı.
Ekonomi bürokrasisi ve iktisatçılar, bunu telaffuz etmekte aylarca direndi ama bugün bu rakamların kaçınılmaz olduğu geniş bir kesim tarafından kabul edilmiş durumda.
Cari işlemler açığına ciddi önlemler alınmaması halinde 2001 yılı açığı 15 milyar dolara kadar yükselebilir ve Türkiye bu sıkıntıyı çok daha ciddi boyutlarda yaşayabilir. Aylardır sorun geçiştirildi durdu ama bugün sorundan kaçmanın mümkün olmadığı anlaşıldı.
FISCHER ÖNLEMDE ISRARCI
Hükümet ve bürokratlar sorunun etrafından dolansa da IMF Başkan Yardımcısı Stanley Fischer’ın Devlet Bakanı Recep Önal’a yaptığı uyarılar bu işin kaçışı olmadığını gösteriyor. Haziranda kurlarla ilgili üstü kapalı bir uyarı yapmayı yeğleyen Fischer, geçen hafta cari açığa çözüm bulunmasında ısrarcıydı.
Fischer, yüksek cari açığın bu yıl idare edebileceğini ancak bir daha tekrarlanmaması gerektiğini belirterek ‘Aksi halde uluslararası mali piyasalar size anlayışlı davranmayacaktır’ dedi.
Petrol fiyatları 30 dolar düzeyini korudukça acı ilaç içilmeden cari açığın daraltılamayacağını söyleyebiliriz. Hatta son üç aydaki 30 doları aşan fiyatlar açığın bu yıl 10 milyar doları aşma olasığını da getiriyor.
Merkez Bankası kurlardaki bu küçük oynamayla bile olsa cari açık konusunda duyarlı olduğunun işaretini verdi. Bu duyarlılığın başta bütçe olmak üzere bundan sonraki uygulamalarda da sürmesi gerekiyor. | |
Emine Uşaklıgil’in bugüne kadar ntvmsnbc’de yayınlanmış tüm yazıları