|
27 Nisan 2005 Türkiye İş Bankası Kültür Yayınlarından çıkan Türk Prometheler - Cumhuriyetin Öğrencileri Avrupada, Türkiyenin Batı tarzında eğitim almış yeni bir nesil yetiştirme çabasının örneklerle anlatıldığı bir kitap. Kansu Şarman, Avrupa öğrencilerinin anılarında yeni cumhuriyetin gençlerinin çalışma heveslerini, Türkiyenin Avrupa Birliğinden 70 yıl öncesinden başlayan Avrupayla bütünleşme girişimlerinin ilk temel taşlarını, hazırladığı yapıtta titizlikle serimlemiş. |
Sizi bir kıvılcım olarak gönderiyorum, volkan olup dönünüz! Cumhuriyetin ilanından hemen sonra yetenekli öğrenciler Atatürkün işte bu sözleriyle Avrupanın çeşitli ülkelerine uğurlanır. Amaç, Cumhuriyetin kalifiye eleman ihtiyacına cevap bulmak ve batı tarzında eğitim almış yeni bir nesil yetiştirmektir. TÜRK PROMETHELERİN PEŞİNDE ... Türk Prometheler /Cumhuriyetin Öğrencileri Avrupada adlı son kitabında Kansu Şarman, Sorbonneda okuyan ilk Türk kadını ve Madam Curienin öğrencisi kimyacı Remziye Hisar, yazar Sabahattin Ali, besteci Ahmed Adnan Saygun, Kuzey Anadolu Fay Hattının varlığını ilk kez ortaya koyan jeolog İhsan Ketin, kendi kuramıyla dünyanın ünlü matematikçileri arasına giren Cahit Arf, şair Cahit Sıtkı Tarancı, ressam Mahmut Cûda, tarihçi Enver Ziya Karal, metalurji mühendisi Şahap Kocatopçu, arkeolog Ekrem Akurgal gibi bir çok öncü ismin aralarında bulunduğu 40 öğrencinin günlüklerinden faydalanmış. |
||||
Ünlü Türk beşlerinden besteci Necil Kazım Akses (sol başta), 1931 yılında öğrenim gördüğü Viyana Devlet Müzik ve Temsil Akademisi'nin direktörü Joseph Marx (soldan ikinci) ve Ferit Alnar ile Viyana'da. | TÜRK PROMETHELERİN HİKAYESİ Cumhuriyetin ilanından bir yıl sonra modern eğitim dallarında yetişmiş eleman sıkıntısı kendisini hissettirmeye başladı. Bu durumun giderilmesi için, yetenekli ancak maddi durumları yeterli olmayan öğrenciler branşlarında yüksek öğrenim düzeyinde ihtisas yapmaları için Avrupadaki okullara gönderildi. Bu konudaki teklif Atatürkün isteğiyle 1923 yılı hükümet programına konuldu. 29 Ekim 1924te yani Cumhuriyetin birinci kuruluş yıldönümünde açılan Maarif Vekaletinin (Milli Eğitim Bakanlığı) Avrupa sınavıyla uygulama hayata geçirildi. |
|||
İlk Türk kadın kimyacı Remziye Hisar (en solda), 1927 yılında Fransa'da Sorbonne Üniversitesi'nde. | İlk gruptaki 22 öğrenci, 8 Ocak 1925 günü Avrupanın değişik ülkelerine gönderilmek üzere yola çıktılar. Bu öğrencilerin ardından Maarif Vekaleti, her yıl düzenlediği Avrupa sınavıyla edebiyattan, müziğe, matematikten kimyaya, mühendislikten güzel sanatlara kadar pek çok branşta yetenekli öğrenciyi Avrupanın gelişmiş ülkelerinde eğitime göndermeye başladı. 1929da 1416 sayılı yurtdışında eğitim yasasıyla uygulama düzenli hale getirildi. |
|||
Metalurji mühendisliği öğrencisi (eski Sanayi ve Tekhnoloji Bakanı) Şahap Kocatopçu 1938'de Belçika'da öğrenim gördüğü Mons kentinde | Başta Fransa ve Almanya olmak üzere Belçika, İsviçre ve İngiltere, sınavları kazanan Türk öğrencilerin eğitim aldığı ülkeler oldu. II. Dünya Savaşı döneminde bir süre ara verilen uygulama, savaştan sonra Avrupa ülkelerine ABD ve Kanadanın da eklenmesiyle yoğun olarak devam etti. Darülfünun konusunda yapılacak büyük değişikliğin ilk tohumları da Avrupaya öğrenci gönderme projesi ile atıldı. Böylece Avrupanın çeşitli ülkelerinde fen ve sosyal bilimler dallarında eğitim alan öğrenciler üniversitelerde görevlendirilerek 1933teki üniversite reformunun kaynağını oluşturdular. Kitaptan Cahit Sıtkı Tarancı (Şair): Son hadiseler üzerine (Paris bombardımanı) Paristen Haziranın 13ünde ayrılmak zorunda kaldık. O günden beri Fransa yollarında bisikletle bombardımanlar altında olanca hızımızla kaçarak 10 gün kadar yol aldık. Nihayet Bordeauxya vardık. Bu şehirde sefirle, talebe müfettişimizi bulduk. Remziye Hisar (Kimyacı): Sorbonneda o yıllarda çok tanınmış hocalar vardı. Langevin gibi, Madam Curie gibi. Hoca kürsüye çıktığında talebe ayağa kalkmaz, beğendikleri hocayı alkışlar, beğenmediklerine ayak sürtüp bağırırlardı. Yalnız Madam Curienin dersinde tüm öğrenciler çok sessiz ve hürmetkardılar. Ekrem Akurgal (Arkeolog): Kurfürstendammda bir yıl süreyle oturduğum evin sahibi Dr. Platschek adlı komünist bir bayandı. Bu evde Nazi yandaşı bir genç, Gebert adlı liberal bir öğrenci, bir Çinli iki Amerikalı bir de ben oturuyorduk. Gizli polis teşkilatınca sık sık baskın yapılırdı. Ancak liberallerin odalarına hiçbir teftiş yapılmazdı. Enver Ziya Karal (Tarihçi): Bugün sinemaya gittim. Fransaya geldiğimizden bu yana ilk defadır güzel bir gün geçirdim. Film Rus İnkılâbına ait idi. Yarın milli bayramımız... Gurbette milli bayram, ne hazin şey. Bir iki tebrik yazdım. Biri Maarif Vekili Necati Beye, öteki de liseli arkadaşlarıma. Onların kopyalarını bir hatıra olsun diye defterime yazıyorum. TÜRK PROMETHELER Cumhuriyetin Öğrencileri Avrupada Kansu Şarman Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları |
|||
38. Rotterdam Film Festivali başladı | |||
|
|||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||
Ana Sayfa | Güncel | Dünya | Ekonomi | Sağlık | Yaşam | Teknoloji | Kültür & Sanat | Spor | Hava Durumu | Haber Özetleri | Arama | NTVMSNBC Hakkında | Yardım | Spor Yardım | Tüm Haberler | Araçlar | NTVMSNBC Reklam Seçenekleri | Hukuki Şartlar & Gizlilik Hakları |
|||||||||||||||||