| | | | Anket sonuçlarını CNBCE-’ye değerlendiren İSO Başkanı Tanıl Küçük, AB ve IMF görüşmeleri nedeyle sanayicilerin bu yıla umutlu girdiklerini belirterek, “Ancak tüm bunlara karşın 2005 yılını iyi değerlendirmemiz gerekiyor” dedi.
Teşvit yasası konusunda hükümetin attığı adımları olumlu bulduğunu, ancak yeterli olmadığını ifade eden küçük, sektörel desteğe de gerekli önemin verilmesi gerektiğinin altını çizdi. Uluslararası Para Fonu’nun teşvik yasası tasarısı nedeniyle sorun çıkartmasını beklemediklerini söyleyen Küçük, Türkiye’nin stand-by konusunda niyetini ortaya koyduğunu belirtti.
ÜRETİMDE DURAKLAMA İŞARETİ VAR
Anket sonuçları, istihdamdaki daralma üretimde sağlanan gelişmeye bağlı olarak duraklama gösterdi. Artan nüfus nedeniyle işsiz sayısında azalmanın gerçekleşmediğine dikkat çekilen ankette, 2004 ikinci yarıda, işletmelerin istihdam açısından ilk yarıya göre daha sorunlu bir dönem yaşadıkları belirtildi. İstihdam artışı sağlayan işletmelerin ilk yarıda yüzde 41 olan oranı ikinci yarıda yüzde 37.9’a düştü. İstihdamda azalış bildiren işletmelerin oranı ise yüzde 15.9’dan yüzde 23.1’e yükseldi.
İmalat sanayii sektöründe üretimde ithal girdilerin payının yüksek olduğuna dikkat çekilen ankette, TL’nin değer kazanması sonucu ithal girdi kullanımının arttığı belirtildi. İthal girdi kullanımının arttığını belirten işletmelerin oranı yüzde 19.6’dan yüzde 21.2’ye yükseldi. Yılın ilk yarısında yüzde 34.6 olan ihraç ürünleri içinde ithal girdilerin payı ikinci yarıda yüzde 35.5’e çıktı. Bu durumunun ithalata olan bağımlılığın giderek arttığını ortaya koyduğu belirtildi.
İhracat yapan işletmelerin ihracatlarının toplam ciroları içinde 2004 yılı ilk yarısında yüzde 40 olan payı ikinci yarıda yüzde 38.8’e geriledi. Küçük ölçekli işletmelerde ilk yarıda yüzde 39.1 olan ihracat/ciro oranı, ikinci yarıda yüzde 38.3’e, orta ölçekli işletmelerde yüzde 39’dan yüzde 36.9’a, büyük ölçekli işletmelerde ise yüzde 41.6’dan yüzde 45.5’e geriledi.
Ankete katılan işletmelerin yüzde 32.6‘sının kar oranı, 2004 yılın ikinci yarısında yılın ilk yarısına göre azaldı. İşyerlerinin yüzde 25.7‘si kar oranlarında bir değişme olmadığını belirtirken, zarar edenlerin oranının ise yüzde 9.8 olduğu belirlendi. İşletmelerin yüzde 31.9‘u yılın ikinci yarısında, geçen ylın aynı dönemine göre kar oranlarını artırdıklarını ifade ettiler. Karlılık oranının aynı düzeyde kaldığını belirtenlerin oranı küçük ölçeklilerde yüzde 29.6 düzeyindeyken, zarar ettiğini belirtenlerin oranı 7.2, kar oranlarının geçen yılın üstünde olduğunu ifade edenlerin oranı ise yüzde 27.6 oldu.
Küçük ölçekli işletmelerin yüzde 61.8‘i, orta ölçeklilerin yüzde 59.1‘i ve büyük ölçeklilerin de yüzde 33.8‘i finansman darboğazı yaşadığını bildirdi.
İşletmelerin bir bölümü 2004‘ün ikinci yarısında başta ürün kalitesinin yükseltilmesi, maliyetler ve işgücü verimliliği olmak üzere birçok alanda iyileşme sağladı. İşletmelerin yüzde 50.9‘u ürün kalitesini yükselttiklerini belirtti.
Diğer önemli bir iyileşme ise maliyetlerin gözden geçirilerek düşürülmesinde yaşandı. İşletmelerin yüzde 44‘ü maliyetlerinin düşürüldüğünü belirtirken, yüzde 43.4‘ü de işgücü verimliliklerini artırdıklarını ifade ettiler. | |
TOBB sektörel teşvik istedi
