|
| | 
Dönemin karikatürlerinde, Mustafa Kemal Paşa, Kral Konstantin, Yunan askeri ve devlet ileri gelenleri, Yunan ordusu ve milli mücadele muhalifleri konu ediliyor.
Cüneyd Okan, kitabın sunuş yazısında, milli mücadele döneminde en çok ihtiyaç duyulan şeyin moral ve güven olduğunu belirterek, bu dönemde özellikle mizah dergilerinin halkın moralini yüksek tutmak açısından çok önemli bir fonksiyonu yerine getirdiklerini vurguluyor.
TBMM’nin açılmasının ardından, kesin zafere ulaşana kadar geçen iki senelik süre zarfında mizah dergilerinin gerek yazıları, gerekse karikatürleriyle milli mücadeleye bıkmadan, usanmadan büyük bir sabırla destek verdiklerini ifade eden Okan, şu görüşlere yer veriyor: “İşgalin en yoğun, en baskıcı, en ağır şartları altında bile mizah dergileri TBMM’yi desteklemekten ve halka moral ve güven vermekten geri durmamışlardır.
Bilhassa çok zor şartlar altında karikatür gibi komik bir işle uğraşabilmek, o devirdeki geniş halk kitlelerinin psikolojisini yansıtması bakımından çok önemli birer belge değerindedir.”
GÜLERYÜZ DERGİSİ’NİN ÖNEMİ
Kitapta, başta sansür olmak üzere farklı zorluklara katlanan mizahdergilerinden en önemlisinin, Güleryüz dergisi olduğu belirtilerek, Sedat Simavi’nin çıkardığı derginin, 1922 yılında yayım hayatına son verene kadar sürekli olarak milli mücadele yanlısı bir tavır takındığı, gerek karikatürleri gerekse yazılarıyla son derece cesur bir biçimde Ankara’yı ve TBMM’yi desteklediği belirtiliyor.
Milli mücadele döneminde Atina mizah gazetelerinde Türklüğe saldıran, Anadolu harekatıyla alay eden mizahi yazılar ve karikatürleryayınlandığı kaydedilen kitapta, bunlara karşılık Sedat Simavi’nin Güleryüz dergisinde yanıt verdiği, kendisinin kalemi ve fırçası ile Yunan Kralı Konstantin’i karikatürize ettiği anlatılıyor.
Başta Güleryüz olmak üzere mizah dergilerinin sık sık sansür baskısıyla karşılaştığı ifade edilen kitapta, bu dergilerin resimlerini ve yazılarını sansür idaresinin isteği doğrultusunda değiştirmeye zorlandığı, değiştirmek istemeyince de zaman zaman sayfalarında büyüklü küçüklü boşluklara tahammül etmek zorunda kaldıkları belirtiliyor.
Kitapta şu görüşlere yer veriliyor:
“Hazırlık safhasıyla beraber 3,5 yıl süren milli mücadele boyuncaen ümitsiz, en zor, en ağır ve gülmekten en uzak bulunulan anlarda ve şartlarda dahi mizah dergilerinin halkın, ordunun ve bu zor mücadeleyiyürütenlerin moralini yüksek tutmak için sarfettiği çabanın ne kadar kayda değer olduğu aşikardır.
Milli mücadele dönemi mizah dergileri, en zor koşullar altında dahi TBMM’ye olan inanç ve güvenlerini hiç kaybetmemişler, böyle güç durumlar altında dahi coşkulu ve esprili tutumlarını muhafaza ederek gerek Ankara’ya gerekse bütün millete dirençleri kırılmadan ve bıkmadan moral vermeyi başardıkları için çok önemli bir fonksiyonu yerine getirmişlerdir.”
EN ÖNEMLİ MALZEME KRAL
Kitapta, Yunanistan Kralı Konstantin’in dönemin mizah dergilerininen önemli malzemelerinden biri olduğu ifade ediliyor.
Kütahya-Eskişehir savaşlarını bizzat yönetmek için Anadolu’ya gelip Ankara’ya yürüme emrini vererek Sakarya savaşından sonra kendi kamuoyunda da itibar kaybeden Konstantin’in genellikle “Kral Kosti” adıyla, kimi karikatürlerde Türk müşteriye hizmet eden garson olarak kimi karikatürlerde ise Türk ordusundan tekme yemiş bir biçimde çizildiği belirtiliyor.
Kitapta, dönemin karikatürlerinde en sık konu olan şahsiyetlerden birinin de milli mücadeleye muhalif yazılar yazan Ali Kemal olduğu kaydediliyor.
|
|
38. Rotterdam Film Festivali başladı
