| | | Ham petrol fiyatlarının sert yükselişinde, ABD’de benzin stoklarına yönelik endişelerin de yoğun etkisi oldu. Dünyanın en büyük petrol tüketicisi konumundaki ABD’de benzin stokları geçen hafta yüzde 3.8 düşüşle, son beş yıllık ortalamaların altına geriledi.
OPEC KARARI BEKLENİYOR
Uluslararası Enerji Ajansı yayınladığı son raporda, dünya petrol talebinin 1988’den bu yana en hızlı artışı göstereceğini öngörüyor.
Dünya ham petrol ihracatının yüzde 50’den fazlasını gerçekleştiren Petrol İhraç Eden Ülkeer Örgütü (OPEC) Başkanı Purnomo Yusgiantoro da, Çarşamba günü yaptığı açıklamada, OPEC’in dünya petrol talebini frenlemek üzere günlük üretim kotası olan 23.5 milyon varilin 2 milyon varil üzerine çıkıldığını söylemişti.
OPEC, petrol kotalarına yönelik kararını 3 Haziran’da Beyrut’ta yapacağı zirve toplantısında netleştirecek.
Doların 25 yıllık değer kaybı dikkate alındığında, 2002 fiyatları baz alınarak, petrolün reel fiyatının 1980’de aldığı tarihi rekor 78 dolar olarak hesaplanıyor.
Üretici ülkelerdeki siyasi gerginlik ve karışıklar ise fiyat yükselişinin siyasi nedenlerini oluşturuyor. Önemli ihracatçılardan Irak’taki savaşın, Venezüella’daki genel grevin ve Nijerya’daki etnik çatışmaların geçen yıl tüketici ülke rafinerilerinin stok genişletme çabalarını engellediği vurgulanıyor. Aynı şekilde bu yıl içinde de Irak’ta ABD işgaline karşı direnişin sertleşmesinin, Suudi Arabistan’da radikal dincilerin eylemlerini tırmandırmasının ve Filistin-İsrail arasındaki çatışmaların şiddetlenmesinin de sürece katkı yaptığı kaydediliyor.
Normal stoklar bu şekilde erirken, gelişmelerden kaygı duyan tüketicilerin olağanüstü durumlarda başvurulacak stratejik stokları artırmaya yönelmesinin petrol talebini daha da artırdığı, dolayısıyla fiyatlar üzerinde yukarı doğru baskı oluşturduğu bildiriliyor.
Bu başlıca etmenlerin yanı sıra Çin ekonomisinin yüksek büyüme hızının ve ABD ekonomisinin yeniden büyümeye geçişinin petrol talebini artırması, rafinerilerdeki çevre koruyucu düzenlemelerin getirdiği maliyet yükü, yeni büyük petrol rezervlerinin bulunmasının giderek güçleşmesiyle üreticilerin üretimin daha pahalıya geldiği küçük rezervleri işlemeye yönelmesi gibi daha birçok etmen de petrol fiyatlarının yükselmesine katkıda bulunuyor | |