Doğanın bekçisi kangal

Home page

Haber Menüsü

Doğanın bekçisi kangal

Dostluğu, çok iyi bir koruma köpeği oluşu, mazlum bakışları, yüzündeki kara maskesi, boz rengi ve bir aslanı andıran heybetli görünüşüyle kangal yüzyıllardır saflığını koruyabilmiş doğal bir ırk olmasıyla dikkat çekiyor.


		14 Mayıs 2004 — Küçükbaş hayvan sürülerinin en ünlü koruyucusu olan kangal, sürü sahiplerinin yaban hayvanlarını silah ve zehirle öldürme gerekçelerini ortadan kaldırarak yaban hayatın korunması için de önemli bir görev üstleniyor.


		www.nationalgeographic.com.tr


	Yazar: Oya Ayman		Bu çiftliğe çevrede kimsenin olmadığı bir zamanda tek başıma gelsem; kimi sakin sakin oturmuş bana bakan, kimi de çevredeki tavşan yavrularıyla oynaşan 50 kadar kangal köpeği zincirini koparıp üzerime saldırabilirdi!
	Fotoğraf: Mehmet Gülbiz		Fakat şimdi şartlar benden yana! Onları eliyle besleyen sahipleri Onur Kanlı ile birlikteyim: “Kangallar dost olup olmadığını hisseder. Ama bana bağırmaya kalksanız, hemen saldırganlaşabilirler” diyor. Sonra da kangalın isteyerek, insan hayatına kastedecek hiç bir davranışta bulunmayacağını söylüyor: “Sahibini veya sahibine ait herhangi bir şeyi korumak için gerekirse saldırıp ısırır. Ama niyeti öldürmek değildir, en büyük özelliği caydırıcılığıdır.”
	Onur Kanlı´nın Haymana´daki Kangal çiftliğinin sakinlerinden birisi... Diğer birçok kangal köpeği gibi onun da kulakları gençken kesilmiş.		1987 yılından bu yana Ankara, Haymana’da kangal yetiştiriciliği yapan Onur Kanlı’nın bu sözleri, sadece kangalın insanlarla ilişkisi için geçerli. Çünkü yetişkin bir kangalın sürüyü korumak için saldırdığı bir kurdun yaşama şansı çok az. Ancak kangal sıradan bir çoban köpeği değil. Onu iyi bir köpek yapan özellik, gerçek bir “koruma köpeği” olması ve kurdun peşine takılıp sürüyü terk etmemesi. Kangal bunu, herhangi bir özel eğitimden geçirilmeden kendi doğasında var olan bir beceriyle yapıyor. Anadolu yaylalarında kangalla yıllarını geçiren sürü çobanları “Yalnızca çok inatçı olanları kurdu kovalayıp yakalar” diyor. Kangal, sert ve olumsuz doğa koşullarına, açlığa ve susuzluğa dayanıklı, fiziksel gücü ve zeka düzeyi yüksek olduğu için, çoban ve bekçi köpekleri arasında en çok tercih edilen ırklar arasında yer alıyor. Onu isteyenler sadece dostluğu, mazlum bakışları, mükemmel bir koruma köpeği oluşu, yüzündeki kara maskesi ve boz rengiyle bir aslanı andıran heybetli görünüşüyle değil, yüzyıllardır saflığını koruyabilmiş doğal bir ırk olmasıyla ilgileniyorlar. Çünkü kangal 600’ü aşkın köpek ırkı arasında saflığını koruyabilmiş ender doğal ırklardan biri. Doğal ortamı olan bozkırlardan alınıp kontrolsüz olarak melezleştirilmesi kangal türünün saflığını tehlikeye düşürünce, 1978 yılından beri yurt dışına çıkarılması izne bağlanmış.
	Kayseri vilayetinin Yahyalı kasabası Yenice köyünden olan genç çoban İbrahim Kütük, ve en iri köpeği olan "Karabas" ile birlikte, Torosların eteklerinde...		Devlet koruması altındaki bozkırının bu değerli bekçisi Anadolu’da dilden dile dolaşan pek çok efsanenin de kahramanı aynı zamanda. 50 yılı aşkın süredir kendisini kangal ırkının korunmasına adamış “Kangal babası” lakaplı 74 yaşındaki Doğan Kartay, dört kangalın bir kurt sürüsüne karşı nasıl savaştığının tanıklarından: “1952 yılında Sivas’ta yedek subayken, iki nöbetçi er, dört devriye ve dört kangal 10 bireyi aşkın bir kurt sürüsüyle karşılaştık. Kurtların hedefi köpeklerdi. Kangallar yaralarına aldırmadan bizi korumaya çalışıyordu. Sonunda bu savaş meydanından geriye dört kurdun ölüsü kalmıştı. Diğerleri kaçtı. Ertesi gün köpekler yaralarının tedavisi için veteriner başçavuşa, biz de kuduz aşısına gönderildik.”

	Tokatın dağ köylerinden birinde anneleri avcılar tarafından vurulan 5 adet yeni doğmus kurt yavrusu, köydeki bir evin bahçesinde bir dişi kangal tarafından kendi iki yavrusuyla (iri, açık renkli olanlar) birlikte emziriliyor.		Onur Kanlı ise Erzurum’da bir sürüye verdiği 14 aylık iki yavru kangalın 11 kurta karşı savaştığını anlatıyor. Kangallardan biri ölmüş. Ama sürüyü kurtlardan korumayı başarmışlar. Kangal, sadece kurtla değil, ayı ve yaban domuzuyla da savaşabiliyor. Üstelik onun kokusunu alan tilkiler tavuk kümesine de yaklaşmıyor. Yüzyıllardır küçükbaş sürü çobanlarının dostu olan kangal, her ne kadar sürüyü korumak için yaban hayvanlarıyla savaşsa da bugün onların soyunun korunması için önemli bir görev üstleniyor. Konya’nın Kul ilçesinden sürü sahibi Şükrü Kılınç, “kangal olunca silah taşımaya gerek kalmaz” diyor. Çobanların yaban hayvanları vurmasını engellediği için kangal, yaban hayatın korunmasına yönelik projelerin de bir parçası olabiliyor.

	Haymana yakınlarında Murat Yüzbaşıoglu ´nın çiftliğindeki sürüyü güden çoban Ekrem ve sadık bekçisi Pala, bazen günlerce çiftlige dönmeden sürüyü otlatıyorlar.		Onur Kanlı’nın başkanı olduğu Çoban Köpeklerini Koruma Derneği, Ankara Haymana’daki çiftlikte, “Kangalların Geleneksel Hayvancılıktaki Rolünün Devamlılığının Sağlanması ve Bu Yolla Yaban Hayatın Korunması” projesini yürütüyor. Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) GEF Küçük Destek Programı (SGP) desteğiyle Mart 2004’de başlayan proje ile, bölgedeki sürü sahiplerinin kurtları silah ve zehirle yok etme gerekçelerinin ortadan kaldırılarak yaban hayatın korunmasına katkı verilmesi planlanıyor. Onur Kanlı projenin çok amaçlı olduğundan söz ediyor: “Çiftlikte yetiştirdiğimiz saf kangal köpeklerini Konya, Kayseri, Ankara ve Sivas’taki koyun sürülerine dağıtarak geleneksel hayvancılıktaki rolünün devamını sağlamaya çalışıyoruz. Kangal kullanımıyla, kurtların sürülere verdiği zarardan kaynaklanan ekonomik kayıpları da azaltmayı planlıyoruz.” Makalenin tamamını National Geographic dergisinin sayfalarında bulabilirsiniz. 3 yıllık NG macerasından bir kesit
	Ayrıca, National Geographic Türkiye, dergiyle birlikte tüm okurlara Görüntüler & Sesler CD’si hediye ediyor.		MAYIS’TA NATIONAL GEOGRAPHIC TÜRKİYE’DE! Maya Kral Mezarı Bilinen en eski Maya kral mezarlarından biri, Guatemala’nın güneybatısında, bir zamanlar zengin bir kent olan Takalik Abaj’da bulundu. Bu kentteki son Maya kralına ait olduğu düşünülen yağmalanmamış mezar, krallara yaraşır biçimde, görkemle donatılmıştı. Mezar yakınlarında yer alan taş anıtların üzerindeki hiyeroglifler ise, bugüne dek keşfedilen en eski Maya yazıtlarından bazılarını oluşturuyor.üstleniyor. Değişen Topraklar ABD’nin tam ortasındaki kırsal alan Büyük Ovalar’ı kuşaklardır bir üretim merkezine dönüştürmeye uğraşan çiftçilerin çoğu artık bu işten vazgeçti. Ancak yöntemlerini değiştirip toprakla onun koyduğu koşullara göre uğraşanlar da var. Hanoi Savaş muhabiri olarak görev yaptığı Vietnam’a yıllar sonra geri dönen Amerikalı bir gazeteci, “şairler kenti” olarak da bilinen başkent Hanoi’de Amerikan Savaşı’nın ardında bıraktığı yaralara tanık olacağını düşünürken karşısına güzel, canlı ve geleceğe umutla bakan bir kent çıktı. Ölüm ile Dans Denali Ulusal Parkı ve Koruma Alanı, yüzyıllar boyunca süregelen ancak insanoğlunun ender tanık olduğu kanlı bir drama sahne oldu. Yaralı bir Alaska geyiğini avlamak üzere harekete geçen kurtlar ve boz ayılar, “büyük ödül” için kendi aralarında kavga etmekten de geri kalmadı. Ballard Ekspedisyonu Kâşif Robert Ballard, Karadeniz ve Akdeniz’de antik batık kazısı için en son teknoloji donanımlı gemi Knorr ve Herkül adındaki ROV’la seferde. Ancak gezindiği sular kadar derin sorunlar peşini bırakmıyor. Hepsi ve daha fazlası Mayıs’da National Geographic dergisinde.



		Kriz, kadınları bu sefer daha çok vurdu • Nokia çalınan yavru boğaya sahip çıktı • Miss World finalisti el ve ayaklarını kaybetti • İtalya’da portakal savaşı • Blackpool’u Hitler’in sevgisi kurtarmış

	NTVMSNBC KULLANICILARININ TOP 10'u

	Bu haberi diğer okuyucularımıza tavsiye eder misiniz? hayır 1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 kesinlikle

NTVMSNBC 'ye iyi erisim için
• Microsoft Internet Explorer
• Windows Media Player kullanın

Ana Sayfa | Güncel | Dünya | Ekonomi | Sağlık | Yaşam | Teknoloji | Kültür & Sanat | Spor | Hava Durumu | Haber Özetleri | Arama | NTVMSNBC Hakkında | Yardım | Spor Yardım | Tüm Haberler |
Araçlar | NTVMSNBC Reklam Seçenekleri | Hukuki Şartlar & Gizlilik Hakları