Stiglitz değerli TL için uyardı

Joseph Stiglitz

Nobel ödüllü ekonomist Stiglitz, Türk Lirası’ndaki değerlenmenin büyümenin önünü kesebileceğini belirtirken, faizlerin iyi olmasına karşılık, kurun sıkıntı yarattığını ifade etti.

Çiğdem Güçlü/İstanbul
CNBC-E


		28 Nisan 2004— Uluslararası Para Fonu’na yönelik eleştirileriyle öne çıkan, Nobel ödüllü Dünya Bankası eski başekonomisti Joseph Stiglitz, Türkiye’deki ekonomik göstergelerde gözlenen iyileşmeye karşılık, ekonomik büyüme konusunda döviz kurlarının endişe yarattığını söyledi. Stiglitz, İstanbul’da düzenlenen “Küreselleşme ve Düşkırıklıkları” başlıklı konferansta, Türk ekonomisinin inişli çıkışlı olduğunu belirtirken, “Para birimi çok değerli, bu büyümeyi zorlaştırır. Bu kur hayli yüksek” dedi.


		DB: Türkiye IMF'ye hayır derse sürpriz olur Babacan: Sabit kur beklemeyin Moody's: Cari açık kaygı verici MB, döviz alım ihalelerine ara verdi

1997’ye kadar ABD Başkanı Bill Clinton’ın Ekonomi Danışmanları Konseyi Üyesi, 2000’e kadar ise Dünya Bankası’nın başekonomisti görevini üstlenen Stiglitz, son kitabı “The Roaring Nineties - Dünyanın En Parlak 10 Yılının Hikayesi” adlı kitabının tanıtımı amacıyla Türkiye’de temaslarda bulundu.
Stiglitz, verdiği konferansta “Açıkçası son iki-üç yıldır ekonomik çerçevede bazı önemli değişiklikler oldu. Bankalar daha iyi durumda, kurallar daha iyi. Faizler daha iyi ama öte yandan önemli değişkenlerden biri ve ekonomik büyüme için önemli olan döviz kurları endişe yaratıyor” dedi.
Stiglitz, “Yüksek döviz kurunun tıpkı AB’nin büyümesini durağanlaştığı gibi burada da endişe söz konusu, çünkü onlarda da döviz kuru yüksek” dedi.

MERKEZ BANKALARINA ELEŞTİRİ
CNBC-e’nin sorularını yanıtlayan Stiglitz, büyüme istihdam ve fiyat istikrarını gözeten merkez bankası politikalarının çok daha doğru olacağını ifade ederken, “Yanlızca fiyat istikrarını gözetmek doğru değil” dedi.
Uluslararası Para Fonu’yla ilişkileri de değerlendiren Stiglitz, “IMF ile sürekli birlikteliğin en önemli sorunlarından biri, IMF’nin herşeyden fazla enflasyonu önemsemesi” diyerek, enflasyon merkezli politikaları eleştirdi.
“Ülkeler hep doğru politikaları da seçse, kısa vadeli spekülatif sermayenin çıkışını engellenemeyebilir” diyen Stiglitz, piyasalarda dengelerin hızla değişebileceğini vurguladı.

SOSYAL GÜVENLİK ÖZELLEŞTİRİLMEMELİ
Sosyal güvenlik sisteminin özelleştirilmemesi gerektiğini ifade eden Stiglitz, “IMF sosyal güvenlik sisteminin özelleştirilmesini öneriyor ve bu ülkeleri riske sokuyor. Sosyal güvenlik sisteminin özelleştirilmesi yaşlıların yoksulluk düzeyini artıracaktır” şeklinde konuştu. Stiglitz, uluslararası kuruluşların sadece piyasa mekanizmalarını önemsediğini, toplumların sosyal yanlarının ikinci plana itildiğini ve bunun dengesizlik yarattığını kaydetti.
Stiglitz, “Örneğin, biz ABD’de piyasaların sınırlı olduğunu anlıyoruz ve sosyal kontratların önemli olduğunu biliyoruz. Ama dünyanın diğer ülkelerinde sınırsız kapitalizm uygulamaya çalışıyoruz. Bu çok büyük bir dengesizlik yaratıyor... Sosyal adalet maalesef ABD sınırlarından dışarı çıkamıyor” dedi.

DEMOKRATİK YAPIDAN UZAK SEÇİM
IMF’ye seçim yapılmadan başkan atanmasının anti demokratik bir uygulama olduğunu belirten Stiglitz, IMF’ye gelişmekte olan ülkelerin koşullarını bilen ve anlayan başkanların getirilmesi gerektiğine işaret etti.
Ayrıca, IMF’yi şeffaflığının yeterli olmadığı konusunda da eleştiren Stiglitz, “IMF’nin kararlarını aldıktan sonra öğreniyorsunuz. Daha önceden bu kararlara götüren yolu bilmiyorsunuz. Oysa, vatandaşlar finans kurumlarının aldıkları kararları bilme hakkına sahip olmalı” şeklinde konuştu. Bugün gelinen noktanın 15 sene öncesine göre yine de daha iyi olduğunu söyleyen Stiglitz, bu gelişmeyi şöyle açıkladı:
“Bugün en azından sorunların neler olduğu, dengesizliklerin neden kaynaklandığı görülmeye başlandı. Daha önce yapılan uluslararası ekonomik anlaşmaların gelişmekte olan ülkelerin aleyhine olduğu görüldü ve artık gelişmekte olan ülkeler bu tür politikaları kabul etmedikleri konusunda ses çıkarmaya başladılar. IMF artık kısmen de olsa, başarısızlıklarını kabul etmeye başladı. Gelişmekte olan ülkeler artık daha adil bir sistem istiyorlar, Uruguay Roundu gibi ticaret anlaşmaları istemiyorlar. Artık (ABD Başkanı George W.) Bush yönetiminin tek yanlı politikalarından dünya rahatsız olmaya başladı. Kısaca, en azından görünüşte bardağın yarısı dolu. Ancak, unutmamalıyız ki diğer yarısı da hala boş.”

AŞIRI SERMAYE GİRİŞİNE VERGİ
NTV’de yayınlanan Ekodiyalog programının yapımcıları Prof. Dr. Asaf Savaş Akat, ekonomist Deniz Gökçe ve Ege Cansen’in katıldığı panelde soruları da yanıtlayan Stiglitz, Türkiye’ye aşırı sermaye girişi olması halinde, bunun vergilendirilmesinin makul olacağını söyledi.
Joseph Stiglitz, aşırı sermaye hareketlerine ilişkin bir soru üzerine ise, kriz dönemlerinde bir ülkeden aşırı sermaye çıkışının vergilendirilmesinin gerekebileceğini ifade etti. Stiglitz, şunları söyledi:
“Türkiye’ye eğer aşırı para girişi varsa vergilendirilmesi makul olur. Belki altı ay evvel sermaye girişinin vergilendirilmesi iyi olabilirdi, ama bugün farklı bir durum var. Belki de sermaye çıkışı söz konusudur. Aşırı sermaye çıkışı olduğunda, hangi noktada vergilendirileceğine siz karar vereceksiniz. Bankacılık sisteminde öyle bir yasal düzenleme, çerçeve oluşturulmalı ki gerektiği zaman kullanılmalı.”
Stiglitz, özelleştirmenin kötü bir zamanda yapılmasının iyi olarak nitelendirilemeyeceğini belirtirken, “Örneğin Telekom özelleştirilirken piyasası alt seviyeye inmişse, fırsat kaçmışsa çıkacak ilk fırsatı yakalamak lazım. Zararda olan Telekom’u özelleştirirseniz iyidir. Ama karlı bir telekomu özelleştirirseniz verimlilik artışı olmaz” şeklinde konuştu.



		Bankaların kara tahtaları siliniyor • KOBİ’lere 1 milyar dolarlık ‘cansuyu’ • Dolar 5 kuruş eridi, 1,67’ye indi • Markaların korunması tasarısı yasalaştı • Unakıtan: Çok şükür batan banka yok

	NTVMSNBC KULLANICILARININ TOP 10'u

	Bu haberi diğer okuyucularımıza tavsiye eder misiniz? hayır 1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 kesinlikle

NTVMSNBC 'ye iyi erisim için
• Microsoft Internet Explorer
• Windows Media Player kullanın