| | | | Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği (TÜSİAD) tarafından İstanbul’da düzenlenen toplantıda raporun tanıtımını yapan Birol’un sunduğu rapora göre, 2030 yılına kadar doğalgaz en hızlı büyüyen enerji kaynağı olacak. Petrol ise dünya enerji piyasalarında ana paya sahip olmaya devam edecek. Fatih Birol, “Dünyada yıldızı parlayan yakıt doğalgazdır. 2010’lu yıllarda doğalgaz, kömürün önüne geçecek” dedi.
Dünyadaki toplam enerji yatırımının yarısına yakınına gelişmekte olan ülkelerde ihtiyaç duyulduğunu ifade eden Birol, gelişmekte ve geçiş süreci yaşamakta olan ülkelerdeki enerji yatırımlarının ekonomi içindeki payının OECD ülkelerine göre çok yüksek olduğunu kaydetti.
ORTADOĞU’YA BAĞIMLILIK ARTACAK
Birol’un verdiği bilgiye göre, dünya petrol üretiminde 2030 yılına kadar beklenen artışın tamamına yakını, başta Ortadoğu olmak üzere OPEC ülkelerinde gerçekleşecek. Petrolde 2010 yılından sonra Ortadoğu ülkelerine olan bağımlılık ciddi şekilde artacak. Dünya petrol sektörü yatırımları için 3 trilyon dolar gerekiyor. Ham petrol üretim kapasitesine eklenecek kapasitenin büyük bölümüne sadece kapasiteyi koruyabilmek için ihtiyaç duyulacak. Dünyanın kalan petrol rezervlerinin büyük bölümüne de yabancı finans erişimi kısıtlandı.
Irak’ın, üretimini 2010 yılına kadar günde yaklaşık 4 milyon varile çıkartabilmesi için yaklaşık 5 milyar dolar tutarında yatırım yapması gerekiyor. Dünyada doğalgaz yatırımları yaklaşık 3 trilyon dolar gerektiriyor. Doğalgaz üretimine ilişkin yatırımların yarıya yakını OECD ülkelerinde gerçekleştirilecek.
Ortadoğu, Avrupa’nın büyük gaz tedarikçilerinden biri haline gelecek. Bölgelerarası gaz ticareti giderek artacak ve önümüzdeki 30 yılda dünya gaz ticareti 3’e katlanacak. ABD’de gaz talebinin çok hızlı arttığına dikkat çeken Birol, 2010 yılından sonra gaz fiyatlarının artabileceğini söyledi. Birol, kömür yatırımlarının büyük bir bölümünün Çin’de yapılacağını ve bu yatırımın tamamına yakınının madencilik alanında gerçekleştirileceğini kaydetti.
Rapora göre, dünyada elektrik talebi hızla artıyor. Önümüzdeki 30 yıl içerisinde 10 trilyon dolar elektrik sektörüne gidecek. Bunun yarısı santrallar için, diğer bölümü de üretim ve dağıtıma harcanacak. Elektrik piyasalarının rekabete açılmasının, Avrupa’da elektrik şirketleri arasındaki rekabeti tetiklediğini belirten Birol, “Avrupa’daki santrallar yaşlanmaktadır. Çoğunluğu kömür yakan santrallar olmak üzere mevcut kapasitenin yarısı 2020 yılına kadar devreden çıkabilir” dedi.
ELEKTRİK SEKTÖRÜNDE SERMAYE İHTİYACI
Fatih Birol, “World Energy Investment Outlook 2003” raporundan çıkan özet bulgulara değinirken, şunları kaydetti: “Önümüzdeki 30 yıl için dünya enerji kaynakları ve global mali kaynaklar yeterlidir ancak sermaye için rekabet kızışmakta ve risk artmaktadır. Bu zaman içerisinde özel sermayenin daha fazla kullanılacağını düşünüyoruz. En fazla sermaye ihtiyacı da elektrik sektöründe olacak.”
Fatih Birol, hükümetlerin “finansör” ve “enerji tesisi sahibi” rollerinin giderek azalacağını da söyledi. Basın mensuplarının sorularını da yanıtlayan Birol, IEA’ya üye ülkelerin, enerji güvenliğine çok önem verdiğini, Ortadoğu ülkelerine olan bağımlılığın artacağı ve petrolün belki de bir silah olarak kullanılacağının bilincinde olduklarını belirtti.
Birol, İran’dan Avrupa’ya Türkiye üzerinden gaz ihracı projesinin çok komplike olduğunu ve bazı ülkelerin de buna onay vermediğini belirterek, “Finansman alanında ciddi adımlar atıldığı konusunda kaygılarımız var” dedi. IEA Başekonomisti Birol, bir soru üzerine de, “Bor madenini dengeleri değiştirecek ve Türkiye’yi dünya enerji piyasalarında öne çıkaracak bir neden olarak görmüyorum” dedi. | |
Bankaların kara tahtaları siliniyor
