| | | | ATO’nun “Savaş ve Piyasalar” anketi, savaşın adının bile tüketicileri tedirgin etmeye yettiğini ortaya koydu. Araştırmaya göre, tüketiciler, temel gıda maddeleri dahil bütün alımlarını erteleme eğilimine girerken, perakendecilerden stoktan kaçınma, satışa göre sipariş verme eğilimi gözlendi. Üretici ve sanayiciler talep daralmasının izlerini aza indirmeye çalışırken, dünya petrol fiyatlarının yükselmesinden dolayı da olumsuz etkileniyor.
Araştırmaya göre, krizin etkilerini aşmaya çalışan üreten ve tüketen kesimler Irak savaşının şok dalgasıyla yeni bir “kriz” sınavından yüz akıyla çıkmak için kemer sıkıyor, harcamaları erteliyor. ATO’nun araştırmasında bazı sektörlerdeki durum şöyle özetlendi:
 Otomobil sektöründe birinci el ve ikinci el satışlar durma noktasına geldi. Sektörde satışlar son dönemde, kriz yılları dahil olmak üzere son 10 yılın satış ortalamasına göre yüzde 27 oranında geriledi. Otomobil satışlarında düzelme olmaması halinde sektörde çalışan 150 bin işçinin işi tehlikeye girecek.
Emlak alım, satım ve kiralama sektöründe son yılların en durgun günleri yaşanıyor. Daralma yüzde 25-30’lar düzeyinde.
Nakliyecilik sektöründe işler geçtiğimiz aylara göre yarı yarıya düşük seyrediyor.
İnşaat sektöründe alım ve satımlar donuk. İnşaat yapımına ara verildi. İnşaat malzemesi satıcıları ise müşteri bekliyor. Sektördeki gerileme önceki aylara göre yüzde 25.
Beyaz eşya ve kahverengi eşya olarak adlandırılan mobilya sektöründe üretim de satışlarda yok denecek kadar az. Daralma önceki aylara göre yüzde 20 düzeyinde.
Özel sağlık sektöründe, vatandaşların sağlık problemlerini kendi başlarına çözme eğilimi nedeniyle güç günler yaşanıyor. Sektör yüzde 15-25 oranında daraldı.
Bankacılık sektörü de harcama eğilimlerinin azalması sonucu kredi müşterisi bulmakta zorlanıyor.
Tekstil sektöründe indirim günleri ve bayram alışverişleri beklenen satışları getirmedi. Hazır giyimciler sıcak savaşa kadar ellerindeki stokları bitirme telaşında. Sektör indirime rağmen geçen aya göre satışlarda yüzde 20 gerileme içerisinde.
Süpermarketlerde gıda maddelerine bile talep azaldı. Sektördeki daralma yüzde 30’larda.
Züccaciye, tuhafiye, mefruşat sektörü yüzde 10-15 daraldı.
Cep telefonu müşterileri ikinci eli tercih ediyor. Birinci elde telefon satışları yüzde 20-25 düştü.
Akaryakıt satışlarında yüzde 25-28 gerileme var.
ATO BAŞKANI AYGÜN’ÜN DEĞERLENDİRMESİ
ATO Başkanı Sinan Aygün, piyasalarda bu yönde gelişmenin sürpriz olmadığını ancak, belirtilerin erken alınmaya başladığını belirterek, “Irak’ın önce depremleri başladı” dedi. Aygün şöyle dedi: “Bizim dışımızda gelişecek bir savaşın bizi ne derece yakından ilgilendirdiği ortada. Savaşın tarafı olmayan bir ulus olarak savaşmadan kaybetmeyi içimize sindiremiyoruz. Amerikalı evinde rahat uyuyacak. Çünkü onların yanı başında bombalar patlamayacak: Turizm gelirleri düşmeyecek, üretim gerilemeyecek, faizler yükselmeyecek, petrol fiyatlarındaki artış onları etkilemeyecek. Türkiye’de ise savaşın içinde olmadığı halde hiç kimse uyuyamayacak. Bu nasıl bir savaş, bu nasıl bir adalet anlaşır gibi değil. Ok yaydan çıktı. Ok inşallah gelip bizi vurmaz.”
| |
Bankaların kara tahtaları siliniyor
