| | | | Başlangıçta 98 katrilyon 130.3 trilyon lira olarak belirlenen 2002 bütçesi, Ekim’de Uluslararası Para Fonu (IMF) ile yapılan görüşmeler sonrasında 110 katrilyon 563 trilyon liralık büyüklüğe ulaştı.
Ancak, Aralık’ta bu rakamın üzerine çıkılarak, bütçenin 113 katrilyon 509 trilyon lira olacağı ortaya çıktı. Uzmanlar, bütçe harcamalarının planlanandan yüzde 16 daha fazla olmasını, beklentilerin üzerinde bir borç faizi ödemesiyle karşı karşıya kalınmasına bağlıyorlar.
Yıla başlarken Türkiye’nin 2002’de 42 katrilyon 795 trilyon lira bir borç faizi ödeyeceği hesaplanmışken, faiz ödemelerinin yıl sonu itibariyle 52 katrilyon 76 trilyon lira olacağı anlaşıldı.
SOSYAL GÜVENLİK AÇIĞI BÜYÜYOR
Sosyal güvenlik kuruluşlarının bütçe açıkları, 2002 bütçesini olumsuz etkileyen bir diğer önemli faktör oldu. Yıla girerken Emekli Sandığı, SSK ve Bağ-Kur açıkları ile İşsizlik Sigortası için bütçeye 7 katrilyon 930 trilyon lira ödenek konuldu. Aralık ayı itibariyle ise, sosyal güvenlik kuruluşlarının açıkları için gerekli paranın 10 katrilyon 194 trilyon lira olduğu ortaya çıktı.
Kamu görevlilerinin sağlık giderleri için 1 katrilyon 105 trilyon liralık harcama yapılması öngörülmesine karşılık bu tutarın 1 katrilyon 625 trilyon liraya ulaşacağı belirtildi.
Ayrıca, Kamu İktisadi Teşekküleri’nin (KİT) açıkları için bütçede 1 katrilyon 655 trilyon liralık rakam belirlenmişken, açığın 2 katrilyon 160 trilyon lira çıkacağı tespit edildi.
Bütçeye 3.4 katrilyon lira ödenek konulan vergi iadeleri için ihtiyaç duyulan kaynağın ise 5 katrilyon 281 trilyon lira olduğu vurgulandı.
CEZALAR VE DİĞER GELİRLER
Bu arada bütçenin gelir hedeflerinde de büyük sapmalar gerçekleşti. Yıla girerken, konsolide bütçenin gelir kalemi 71 katrilyon 218 trilyon lira olarak düzenlendi. Bu rakam Ekim’deki revizyon sırasında 76 katrilyon 314.6 trilyon liraya yükseltildi. Ancak Aralık ayında tekrar bir revizyona gidilerek bu rakam 75 katrilyon 571.6 trilyon liraya düşürüldü.
Başlangıçta 57 katrilyon 911 trilyon lira olarak ilan edilen vergi gelirleri ise Ekim’de 61 katrilyon 183 trilyon lira olarak tahmin edildi. Aralık sonu itibariyle vergiden gelecek paranın 60 katrilyon 393 trilyon lirayı aşmayacağı görüldü.
Vatandaşın ödediği para cezalarında ise büyük artış kaydedildi. Yıla girilirken, cezalardan bütçeye 1.2 katrilyon liranın aktarılacağı varsayılırken, gerçekleşecek rakamının 1 katrilyon 604 trilyon lira olacağı saptandı. | |
IMF heyeti, geçici bütçeyi inceliyor
Bankaların kara tahtaları siliniyor
