 |
|
|||||
 |   |  |  | |||||||
| ||||||||||
| 22 Ekim— “Bir deliyle aramdaki tek fark, benim deli olmamamdır” diyen Dali, 6 yaşında aşçı, 7 yaşında ise Napolyon olmak istiyordu. Büyüdükçe kendine olan hayranlığı arttı. O artık sadece Salvador Dali olmak istiyordu... | |||
  |
 |
|||||||
|
|||||||
|
|||||||
| Salvador Felipe Jacinto Dali 11 Mayıs 1904’te Katalonya’da Figueras isimli küçük bir kasabada dünyaya geldi. Dali’ye ölen ağabeyinin ismi verildi. Aynı zamanda ‘kurtarıcı’ anlamına gelen bu isim Dali’nin sanat yaşamının da adeta simgesiydi. Çünkü Dali, resim sanatını, akademik, gerçek üstücülük, dadaizm ve bütün öteki karmaşacılıkların yarattığı tehlikeden kurtarmanın alnında yazılı olduğunu düşünüyordu. Salvador Dali’ye zamanın tüm moda akımları çocuk oyuncağı gibi geliyordu. İzlenimciliği, noktacılığı, kübizmi, yeni kübizmi, gelecekçiliği incelemiş, resimlerinde kimi zaman Picasso’ya kimi zaman Matisse’e şaşırtıcı bir ustalıkla göndermelerde bulunarak onlara saygısını göstermişti. Etkilendiği kaynakları saklama gereği duymuyordu. Hevesi ise pek çabuk geçiyor, birkaç hafta sonra yeni arayışlara giriyordu. BİR DAHİ, BİR RESSAM Dali, Madrid Güzel Sanatlar Okulu’nda eğitim gördüğü sıralarda Metafizik resmin öncülerinden Chirico ve Carra’nın etkisi altında kaldı. Aynı dönemde Ön-Raffaellocuların ayrıntılı gerçekliğine ve Ernest Meissonier gibi 19. yüzyıl ressamlarının yapıtlarına da derin bir ilgi duydu. 1927’den başlayarak Madrid’de İber Sanatçılar Derneği’nin sergilerine katılmaya başladı. Ayrıca Barselona’da Dalmau Galerisi’nde sergiler açtı. Şair Federico Garcia Lorca ve sinema yönetmeni Luis Bunuel ile bu sıralarda arkadaş oldu. 1928’de iki kez Paris’e gitti. Picasso ve Miro ile tanıştı. Ertesi yıl Goemans Galerisi’nde yapıtlarını sergiledi ve Gerçeküstücülük akımına katıldı. Aynı yıl şair Paul Eluard’ın eski karısı Rus göçmeni Dlena Diakonova yani efsanevi aşkın simgesi Gala ile evlendi. Dali’nin yaşamında herzaman önemli bir yeri olan Gala onun gerçeküstücülükle bütünleşebilmesinde de önemli bir rol oynadı. |
||||
| Endülüs Köpeği |  Dali, Bunuel ile 1928’de ‘Un Chien Andalou- Endülüs Köpeği’, 1930’da da L’Age d’or- Altın Çağ’ı çevirdi. 1934’de Lautreamont’un 1869’da yazdığı ‘Les Chants de Maldoror-Maldoror’un Şarkıları’ adlı kitabını resimledi. SAVAŞ YILLARI 1937’de İtalya’ya bir gezi düzenledi. II. Dünya Savaşı nedeniyle 1940’da birçok Avrupalı sanatçı gibi Amerika’ya gitti. 1941’de New york’daki Modern Sanatlar Müzesi’nde bir retrospektif sergi açtı. Aynı yıl La vie secrete de Salvador Dali - Salvador Dali’nin Gizli Yaşamı’ adlı otobiyografisini kaleme aldı. Bu kitapta çocukluğunda şiddetli isteri krizleri geçirdiğini belirtiyordu. Okulda öğrencileri ayaklanmaya kışkırttığından kısa bir süre mahkum olmuş, 1926’da okuldan uzaklaştırılmıştı. Dali yaşamı boyunca olağan tavırları ve gösterişçi yanıyla da ününü sürdürdü. Dali’ye göre insan, klinik paranoya olayında olduğu gibi, gerçek bir düş dünyası yaratmalı, ama bunu yaparken de usun denetim altında tutulup iradenin bilinçli olarak bir süre askıya alındığını da unutmamalıydı. Bu yönetim sanatsal yaratının yanı sıra, günlük yaşamda da benimsenmesini savunan Dali, hem yapıtlarını, hem de yaşamını bu doğrultuda biçimlendirdi. 1936’da Londra’daki Uluslararası Gerçeküstücülük Sergisi’nin açılışına dalgıç giysileri içinde ve tasamlarından tuttuğu iki tazıyla gelmes ibu tür davranışlarının bir örneğidir. Dali, Sigmund Freud’un bilinçaltı imgelerin erotik çağrışımları üzerine yazdıklarından ve Paris gerçeküstücülerinin bilinçaltını ortaay çıkarma eğilimlerinden büyük ölçüde etkilenmişti. Gerçeküstücülükte düşüncenin herhangi bir mantık çizgisi izlemeden akmasını temel alan Otomatizm kavarmının benimsediyse de, öbür gerçeküstücülerden daha iyimser bir bakış açısıyla işledi ve bu eğilime “eleştirel paranoya” adını verdi. Yapıtlarında yarattığı düşsel gedçekçilik (büyülü gerçekçilik), betimlediği gerçek dışı düşsel mekan ve garip düşsel imgelem ile bir karşıtlık oluşturuyordu. Bu yapıtlarda düşle gerçeği ayırmak neredeyse olanaksızdı. Dali’nin amacı günlük uğraşları alaycı bir tavırla düşsel hale getirmekti. |
|||
| 'Belleğin Israrı', 1931 |  Çoğu kez karanlık bir Katalan manzarası içine yerleştirilmiş, vücudundan yarı açık çekmeceler çıkan insan figürleriyle (1936-37 yılına ait ‘Yanan Zürafa’ adlı yapıtı), sanki balmumundan yapılmış ve güneş ısısıyla eğriyip bükülmüş saatler (1931 yılına ait ‘Belleğin Israrı’ adlı yapıtı) en sık kullandığı temalardı. Veristik Gerçeküstücülük olarak da anılan bu eğilim içinde Dali, birbiriyle ilişkisiz düşsel imgeleri gerçekçi bir yaklaşımla ve otomatizm yöntemini kullanarak bir araya getirmişti. Dali, 1937’deki İtalya gezisinde Raffaello ile İtalyan Barok ressamlarının etkisi altına girdi ve kendine özgü bir çağdaş klasikçilik arayışına yöneldi. 1939’da Andre Breton tarfından gerçeküstücüler grubundan çıkartılan Dali, II. Dünya Savaşı sonrasında mistik bir anlayışa yönelmekle birlikte, gerçeküstücü öğelerden bütünüyle uzaklaşmadı. “Son Yemek” (1955), “Diriliş” (1961) ve “Dali’ye Bakan Gala” (1965) ise sanatçının geç dönem yapıtlarına örnek olarak gösterilebilir. SON YILLARI 1980 yılında Newyork’ta iken eşiyle beraber aylarca devam eden zatürreden dolayı çok acı çektiler. Sonra İspanya’ya döndüler. Yanlış tedavi sonucunda Dali yaşamının geri kalan yıllarında ellerini tam kontrol edemez halde yaşadı. Eşinin ölümünden sonra Pubol’daki villasına yerleşti. Bir yangında ciddi şekilde yanıklar aldı. Hastaneye getirildikten sonra yemek yemesi nerede ise durdu, yoğun tedaviye rağmen sağlığı kötüye gitti. 1989 da Figueras’ta öldü. | |||
 |
|
 |
|||||||||||||||
   |
|||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||
| Ana Sayfa | Güncel | Dünya | Ekonomi | Sağlık | Yaşam | Teknoloji | Kültür & Sanat | Spor | Hava Durumu | Haber Özetleri | Arama | NTVMSNBC Hakkında | Yardım | Spor Yardım | Tüm Haberler | Araçlar | NTVMSNBC Reklam Seçenekleri | Hukuki Şartlar & Gizlilik Hakları |
|||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||
