| | | | BM silah denetçilerinin ülkeye girişi, 1990’daki Körfez Savaşı sonrasına rastlıyor. Irak’ın Kuveyt’i işgalinden sonra Güvenlik Konseyi kararları uyarınca uygulanan yaptırımların, BM silah denetçilerinin, Irak’taki toplu imha silahlarının yok edildiğini ilan etmesine kadar kalkmayacağı belirtildi.
KRİZ 1997’DE PATLAK VERDİ
Körfez Savaşı’nın bitmesinden 1.5 ay sonra Nisan 1991’de Irak, toplu imha silahlarının önlenmesini ve denetçilere izin verilmesini öngören BM kararını kabul etmişti, ancak bundan 6 yıl sonra, 29 Ekim 1997’de Irak BM Özel Komisyonu’ndaki (UNSCOM) Amerikalı denetçilerin ayrılmasını istedi. Irak, işbirliğine son verdiği 1998 yılı Ekim ayına kadar, denetçilerin devlet başkanlığı tesislerine girmesini reddetti.
UNSCOM, PERSONELİNİ ÇEKTİ
Denetçilerin Kasım ayı ortasında 1 ay daha geri dönmesine izin verildi, ancak 16 Aralık’ta UNSCOM Başkanı Richard Butler, tam işbirliği yapılmadığı için, ABD ile İngiltere’nin, hava saldırısının hemen öncesinde Irak’taki bütün personelini çekti. Irak da daha sonra denetçilerin dönüşüne izin vermedi.
UNMOVIC HENÜZ BAĞDAT’A ADIM ATMADI
UNSCOM’un yerine Aralık 1999’da kısa adı UNMOVIC olan yeni bir silah denetleme komisyonu kuruldu. Komisyonun başına 2000 yılının Mart ayında İsveçli Hans Blix getirildi. Ancak UNMOVIC kurulduğundan bu yana Irak’ta denetleme yapma imkanı bulamadı. Bu tarihten itibaren Irak, denetçilerin koşulsuz olarak dönmesi çağrısında bulunan BM kararlarını ihlal etmeye devam etti. | |
