| |
|
|
Türkiye’nin insan kaçakçılığında çok önemli bir transit ülke konumunda bulunduğunu belirten Prof. Dr. Narlı, bu nedenle Avrupa Birliği’nden (AB) sık sık uyarı aldığını kaydetti. Siyasi kriz ve iç savaş yaşayan komşuları nedeniyle Türkiye’nin kritik bir kavşakta olduğunu anlatan Prof. Dr. Narlı, Türk-İş’in 2000 yılında ülkede 4.5 milyon kaçak işçi çalıştığını saptadığını hatırlattı.
Prof. Dr. Narlı, “Avrupa’nın yeni köle işçileri genç Rus, Rumen ve Polonyalılar, yasadışı yollardan İstanbul’un inşaatlarında amelelik yapıyor. Türkiye’ye kamyonlarla sokulan bu insanlar, organizatörlere belli bir komisyon ödendikten sonra, yerel amelelerin ücretlerinin 3’te biri ücretlerle çalıştırıldılar ve çalıştırılıyorlar” dedi.
KALİFİYE VE UCUZ
Türkiye’de çalışan kaçak işçilere ilişkin 1994-95 yıllarında bir araştırma yaptıklarını ve 3 milyon civarında kaçak işçi tespit ettiklerini kaydeden Prof. Dr. Narlı, 2000 yılı Kasım ve 2001 Şubat krizlerinin etkilerini halen sürdürdükleri saha çalışmasında belirlediklerini dile getirdi.
Prof. Dr. Narlı, bazı işverenlerin kalifiye oldukları ve ucuz çalıştıkları için tercih ettikleri kaçak işçilerin barınma koşullarının çok kötü olduğunu, bazılarının kahvehaneler ya da inşaatlarda yattıklarını bildirdi.
DİE’nin verilerine göre son 2 yılda Türkiye’de kapanan işyeri sayısının yaklaşık 25 bin olduğunu, birçok işyerinin de istihdam daralttığını ve üretimini düşürdüğünü kaydeden Prof. Dr. Narlı, sözlerini şöyle tamamladı:
“Dolayısıyla hem yabancı işçilere olan talep düşüyor, hem de ücretler düşürülüyor. Bunun sonucu olarak kaçak işçiler de ülkeyi terk ediyor. Yaşanan ekonomik krizler ve alınan önlemlerle kaçak işçilerin sayısında azalma oldu.”
GELDİKLERİ ÜLKELER VE YAPTIKLARI İŞLER
Prof. Dr. Nilüfer Narlı, devam eden araştırmalarına göre Türkiye’deki kaçak işçilerin geldikleri ülkeler ve yaptıkları işlere ilişkin şu bilgileri verdi: “Oto yıkama, otopark bekçiliği gibi işlerde çalışan çoğunluğu üniversite mezunu genç erkeklerden oluşan Rumenler, önceki yıllarda inşaat işlerinde ve Merter’deki mobilya fabrikalarında çalışır ya da bahçıvanlık yaparlardı.
Sayıları hızla azalan Rumen kaçak işçiler, son 5 yılda Anadolu Yakası’na, özellikle Maltepe, Kartal, Pendik ve Fikirtepe bölgelerine yayılmaya başladılar. Rumen kadınlar ise çocuk bakıcılığı ve temizlik gibi işleri yapıyorlar.
Rusya, Ukrayna ve Gürcistan’dan gelen erkekler, Karadeniz’de çay toplar, çay fabrikalarında ve bavul ticaretinin yapıldığı Aksaray ile Laleli’de tezgahtar, tercüman olarak ya da inşaat işlerinde çalışırlar. Romanya, Rusya, Moldova, Ukrayna ve Gürcistan’dan gelen kadınlar, fuhuş sektöründe ve barlarda dansçı olarak çalışıyorlar.
Yapılan alan çalışmasında fuhuş sektöründe çalışanların, Anadolu’nun çeşitli yerlerindeki genelevlere satıldığı da öğrenildi. Özellikle 90’lı yıllarda çocuk bakıcılığı ve ev işleri yapan Filipinliler’in yerini Moldova ve Azerbaycanlılar aldı. Rus kadınların küçük bir bölümü de çocuk bakıcılığı yapıyor.
Bağımsız Devletler Topluluğu’ndan gelenler, çok farklı işlerde kalifiye eleman olarak çalışıyorlar. Azerbaycan’dan gelen hemşire ve doktorlar özel kliniklerde kaçak olarak çalışabilirken, kimileri de müzik gibi çeşitli alanlarda ders veriyor. Pakistanlı, Iraklı ve Afgan işçiler, Zeytinburnu, Yenidoğan ve Sümer Mahalleleri’ndeki deri atölyelerinde çalışıyor.
Bangladeşliler, Eminönü’ndeki endüstriyel atölyelerde çalışıyor, Süleymaniye ve Vefa’daki bekar odalarında barınıyorlardı. Bugün bu bekar odalarının çoğunun boşaldığını biliyoruz. Gana, Tanzanya, Nijerya, Etiyopya, Sudan, Sri Lanka’dan gelenler, Tarlabaşı ve Taksim’de seyyar satıcılıktan müzisyenliğe, boya badanadan inşaat işçiliğine kadar değişen işler yapıyor. Ayrıca Türkiye’de çalışan bazı yabancılar tarafından, ev işlerinde çalıştırılmak üzere istihdam ediliyorlar. Kuzey Irak’tan gelenler boya-badanadan inşaata kadar çeşitli işler yaparken, Tunuslular ise özellikle Antalya civarındaki tatil köylerinde eğlence sektöründe çalışıyorlardı. Bulgarlar tekstil sektörü ve kimyevi fabrikalarda çalışırken, Bosna’dan gelenlerin büyük bölümü ise Laleli ve Aksaray civarında tezgahtarlık yaptıktan sonra dükkan sahibi oldu.”
|
|
Ergenekon’da 16 kişi daha gözaltında
