Konu: Hükümetin Mesajları

Arzu Zengin: Başbaka'nın rahatsızlığı nedeniyle uzun süredir biraraya gelemeyen hükümet ortakları bugün liderler zirvesinde biraraya geldiler ve hükümete devam mesajı verdiler. Zirvenin ardından hükümetin devamı ve öncelikleri, Avrupa Birliği yasaları ve piyasalardaki dalgalanmalar hakkında önemli açıklamalar yapıldı. Liderler zirvesinin gündemini, verilen mesajları Yakın Palan'a alıyoruz.
Liderler zirvesi beklenenden uzun sürdü. Toplantının ardından ortaklarıyla kürsüye gelen Başbakan Ecevit, hükümetin erken seçim istemediğini açıkladı...

"Başbakan rahatsızlığı nedeniyle bugün de makam minibüsünü tercih etti. Ve en son hastanede görüştüğü hükümet ortaklarıyla Başbakanlık resmi konutunda buluştu. Saat 14:35'te Başbakan Ecevit, Başbakan Yardımcıları Devlet Bahçeli , Mesut Yılmaz ve Hüsamettin Özkan'ın katıldığı zirve toplantısı başladı. Toplantının çok daha erken sonuçlanması bekleniyordu. Çünkü doktorları başbakana en fazla yarım saat oturarak çalışmasını tavsiye etmişlerdi. Ancak biriken konular yarım saate sığmadı. Zirve toplantısı üç saate yakın sürdü. Toplantının bitiminde üç lider kameraların karşısına birlikte çıktı ve açıklamayı Başbakan Ecevit yaptı: "57. Hükümetin kesinlikle erken seçim istemediği, Anayasada belirtilen Nisan 2003 yılına kadar bu hükümetin görev başında olması gerektiğinde mutabık kaldık..." Başbakan seçim tarihi için Nisan 2003 dedi ama bu bir dil sürçmesiydi, sorular üzerine Nisan 2004'ü kastettiğini söyleyerek düzeltti: "Özür dilerim 2004, yani normal sürede yapılacağını kastetmiştim..." Başbakan hükümetin uyumunu övdü ve daha yapacak çok işimiz var, hükümet seçime kadar birlikte çalışacaktır mesajını verdi. Hükümet ortakları arasında soğuk rüzgarlar estiren Avrupa Birliği yasalarına gelince: "Avrupa Birliği'ni ayrıntılı olarak görüştük, üyeliğimizin gerçekleşmesi için çalışmaları gözden geçirdik. En kısa zamanda sonuçlandırmaya çalışacağız. Kabul ederlerse yaz aylarında arkadaşlarımız muhalefet partileriyle de biraraya gelip çalışmalar gerçekleştirecekler..." Başbakan'ın açıklamalarına göre DSP ve ANAP Avrupa Birliği yasalarını çıkarmak içen muhalefetten destek arayacak. Peki ya MHP Lideri Bahçeli ikna edilebilmiş miydi? Yani Bahçeli'nin çekinceleri giderilebilmiş miydi: "Birbirimizin çekinceleri değil uzlaştığı konular var, uzlaştığı konular da çok önemli..." Başbakan muhalefetle nereye kadar uzlaşma arayabilecekleri konusunda, yani MHP'nin sınırları konusunda ayrıntı vermedi. Ekonomi alanında da önemli çalışmaların gerekliliğine dikkat çeken Başbakan, liderlerin önümüzdeki günlerde ekonominin kurmaylarıyla da ayrıca bir toplantı yapacağını duyurdu..."

Arzu Zengin: Başbakan en son Başkent Üniversitesi Hastanesinde hükümet ortaklarıyla buluşmuştu. Ve Başbakan'ın yokluğunda da Bakanlar Kurulu sadece bir kez toplanabildi. Bugünkü liderler zirvesinden hükümetin rutin işleyişine devam etmesi kararı da çıktı, ama nasıl. Zirveyi izleyen NTV Başbakanlık Muhabiri Nermin Yurteri ile değerlendireceğiz. Nermin, az sonra liderlerin ortak yazılı açıklamasını da aktaracağız ama önce en çok cevap bekleyen soruya yanıt arayalım. Hükümet işleyişine nasıl devam edecek? Ecevit ile mi Ecevitsiz mi? Nasıl bir formül en azından çıkarabiliriz verilen mesajlardan?

Nermin Yurteri: Öncelikle şunu belirtelim, Başbakan Bülent Ecevit'in 2-3 hafta daha Or-An sitesindeki çalışma ofisinde dinlenmesini istiyor doktorları. Bu soğuk bir gerçek olarak karşımızda duruyor ve doktorları Başbakan'ın uzun toplantılara katılmasına müsaade etmiyorlar. Örneğin Bakanlar Kurulu gibi, örneğin Yüksek Planlama Kurulu toplantısı gibi, MGK toplantısı gibi.. Bu nedenle de Başbakan Bülent Ecevit'in Or-An sitesindeki çalışma ofisinde dinlenmesi ve tedavi edilmesi nedeniyle de hükümetin rutin işleyişinde bazı aksaklıklar vardı. Senin de söylediğin gibi Arzu, Bakanlar Kurulu geçtiğimiz 2 ay içinde sadece bir kez Devlet Bahçeli'nin başkanlığında toplanabilmişti. Ancak bu çeşitli eleştirilere neden oluyordu. Hükümetin rutin işleyişini sürdürememesi.. İşte bu nedenle de hükümet ortakları bugün bir karar aldılar. Başbakan Bülent Ecevit mümkün olduğu sürece bu toplantılara katılacak. Ama eğer Ecevit olmasa da bu toplantılar düzenli olarak yapılacak. Bakanlar Kurulu toplantıları her hafta Pazartesi günü Başbakan Ecevit'in başkanlığında yapılıyordu. Ancak bundan sonraki süreçte hafta ortasına alındı, her hafta yaz boyunca Çarşamba günleri Bakanlar Kurulu toplantısı yapılacak. Başbakan, eğer doktorları izin verirse bu toplantılara katılabilecek, ya da bir bölümüne katılabilecek. Ecevit olmazsa da bu toplantılar Başbakan Yardımcısı Devlet Bahçeli'nin başkanlığında yapılacak. Bu arada tabi Ecevit'in rahatsızlığı sonrasında özellikle Yüksek Planlama Kurulu, Ekonomik Sosyal Konsey gibi önemli toplantılar da yapılamamıştı. Özellikle Yüksek Planlama Kurulu'nun ki ekonomik gelişmeler açısından Yüksek Planlama Kurulu'nda alınacak kararlar büyük önem taşıyor. En kısa sürede toplanacağına dair de net bir cümle var hükümet ortağı liderlerin yaptığı yazılı açıklamada.

Arzu Zengin: Nermin tekrar döneceğiz sana, yine değerlendirmelerimiz olacak. Çünkü başka açıklamalar da var bugün liderler zirvesinden çıkan. Hükümet Avrupa Birliği konusunda muhalefetten destek arayacak peki ya MHP buna razı mı, nereye kadar rıza gösterecek? Başbaka'nın açıklamasının ardından üç hükümet ortağının ortak yazılı açıklaması dağıtıldı basına ve bu açıklamada üç konu dikkat çekti: Hükümetin devamı, Avrupa Birliği yasaları ve piyasalar...

"Başkent'te 41 gün aradan sonra toplanan liderler zirvesinin ardından sözlü açıklama Başbakan Bülent Ecevit'ten geldi. Ecevit'in kısa süren sözlü açıklamasının ardından da, asıl açıklama 3 saate yakın süredir Başbakanlık kapısında bekleyen muhabirlere elden dağıtıldı. Yazılı açıklama da 3 önemli konu dikkat çekti. Avrupa Birliği, ekonomi ve hükümet çalışmaları yazılı açıklamada yer buldu. Liderler zirvesinden çıkan en öenmli başlık, hükümetin devamına yönelikti. Açıklamada, erken seçim tartışmalarına şu sözlerle yer verildi: "Koalisyonu oluşturan partilerin genel başkanları, seçimlerin Anayasa tarafından belirlenmiş olan normal zamanında yapılması konusunda görüş birliği ve kararlılık içindedir, herkes hesabını buna göre yapmalıdır." Yazılı açıklamada Avrupa Birliği konusu da kendine önemli bir yer buldu. Ama Avrupa Birliği konusu, hükümetin devamlılığı ile bağdaştırıldı. Yazılı açıklamada yer alan şu ifade dikkat çekiciydi: "Koalisyonu oluşturan partiler, Avrupa Birliği konusunda yürütülecek çalışmaların bu hükümetin geleceğini olumsuz etkilemesine kesinlikle izin vermeyecektir." Açıklamada, liderler, Avrupa Birliği yolundaki çalışmaların, hükümetin devamlılığını tehdit edecek nitelikte olmaması gerektiğini söylüyorlardı. Liderlerin üzerinde fikir birliğine vardıkları metinde Avrupa Birliği konusuna şu cümlelerle devam edildi: "Hükümetimiz Avrupa Birliği'ne uyum sürecindeki kısa vadeli taahhütlerin büyük bölümünü yerine getirmiştir, geri kalan düzenlenmelerin de tamamlanması için gerekli hazırlıklar hızla yürütülecektir. Bu çalışmaların tamamlanmasının ardından TBMM olağanüstü toplantıya çağırılacaktır." Açıklamada son haftaların gündemdeki önemli tartışmalarından biri de vardı. Yazılı açıklamada, siyasi belirsizlik ve piyasalar arasındaki dengeye de yer verildi: "Son haftalarda piyasalarda görülen dalgalanmalar, ekonomik nedenlerle değil, bazı siyasi ve ekonomik çıkar hesaplarının ve spekülasyonların etkisiyle oluşan belirsizlik ve beklentilere dayanmaktadır. Büyük çabalarla ve halkımızın özverisiyle sağlanan iyileşmelerin yerini olumsuzluklara bırakmaması için tüm kuruluşların ve vatandaşlarımızın duyarlı olması gerekir. Hükümetimiz, bugüne kadar olduğu gibi bundan sonra da ekonomik programı kararlılıkla ve ödünsüz bir biçimde uygulayacaktır." Açıklamada, belki de ekonomi çevrelerinin ilgilendiği en önemli kısım sona saklanmıştı. Piyasaların belirsizlik olarak öne sürdüğü konulardan birine açıklık getiridli. Zirvenin ardından dağıtılan yazılı açıklamaya göre, önümüzdeki haftadan itibaren Bakanlar Kurulu yaz boyunca her hafta Çarşamba günleri toplanacak. Ayrıca bir süredir ertelenen Yüksek Planlama Kurulu toplantısı da en kısa sürede yapılacak..."

Arzu Zengin: Açıklamaların tümünü aktardık sizlere, şimdi bir kez daha zirveyi izleyen Nermin Yurteri'ye dönüyoruz. Nermin, çözüm bekleyen ülke sorunları hakkında hükümet ne gibi mesajlar verdi? Örneğin Avrupa Birliği konusunda kilit parti yine MHP gözüküyor. Biraz böyle mesajların satır aralarını okursak, nelere varıyoruz, hangi noktalara hangi mesajlara?

Nermin Yurteri: Evet, MHP'nin çekinceleri önemliydi, aslında zirve sonrasında kameraların karşısına geçtiğinde Başbakan Ecevit'e de bu soru soruldu. MHP'nin çekinceleri giderildi mi diye soruldu. Ecevit, bu soruya ayrıntılı yanıt vermedi. Biz uyumlu bir hükümetiz ve bu şekilde yolumuza devam ediyoruz mesajını vermekle yetindi. Görünün o ki Avrupa Birliği konusunda yaz boyu arayışlar sürecek, siyasi kriterlerin yerine getirilmesi konusunda hükümet ortaklarının muhalefetle arayışları yaz boyu meclis platformunda sürecek. Eğer bir uzlaşma sağlanırsa meclis olağanüstü toplantıya çağrılacak. Ancak tabiki bu arada en kritik olan konu şu; acaba Avrupa Birliği tartışmaları bu tartışmaların hükümetteki ortağı MHP ve ANAP arasında yarattığı gerginlik bir hükümet sorununa dönüşür mü? İşte bu konuda kapıyı tamamen kapattı. Liderler zirvesinden çıkan bu yazılı açıklamayla koalisyon ortakları ve hiçbir şekilde bir anlamda hükümetin Avrupa Birliği tartışmalarına kurban edilmeyeceği yönünde bir mesaj verildi. Ve bu ifadede zaten açıklamanın son bölümünde şu şekilde yer aldı: Koalisyonu oluşturan partiler, Avrupa Birliği konusunda yürütülecek çalışmaların, 57. Hükümetin geleceğini olumsuz etkilemesine kesinlikle izin verilmeyecektir. Son derece açık, kuvvetli ve net bir ifade. Bir noktanın daha altını çizmek gerekiyor belki. O da şu; Başbakan Ecevit'in 4 Nisan'da rahatsızlanmasının ardından neredeyse 2 aydır hükümetin, kamuoyunun, daha doğrusu kamuoyunun, piyasaların, gündemin bir tek konusu vardı. O da erken seçim beklentileri bu yönde yapılan açıklamalar. İşte hükümet ortakları yine çok kuvvetil ve açık ifadelerle bir seçimin olmayacağını, seçimin zamanında yapılacağını da ifade ettiler ki 41 gün önce Başkent Üniversitesi Hastanesi'nde yapılan liderler zirvesinin ardından da gündem Avrupa Birliği bile olsa, yapılan yazılı açıklamada ön plana çıkan birçok konu vardı. O da seçimin olmayacağı bugün ikinci kez yeniden vurgulandı.

Arzu Zengin: Nermin teşekkür ediyoruz. Liderler zirvesini izleyen arkadaşımız Nermin Yurteri, açıklamaları değerlendirdi. Şunu da eklemek gerekiyor. Yapılan bu açıklamanın ardından özellikle Avrupa Birliği konusunda MHP'nin kilit parti konumuna geldiği çok açık. MHP, muhalefetle uzlaşma arayışlarına ne derece rıza gösterecek ve nereye kadar rıza gösterecek? Hemen liderler zirvesinin ardından Ankara'nın trafiğinden anladığımıza göre, Genel Başkan Bahçeli, kurmaylarıyla bu konuyu değerlendiriyor ve şu ana kadar MHP'den işte bu önemli sorulara yanıt vermek açısından herhangi bir açıklama çıkmadı ve değerlendirme toplantısı içerisinde MHP kurmayları. Başbakan, liderler zirvesinin ardından önemli bir mesaj daha verdi; "Avrupa Birliği yasaları için muhalefet ile görüşeceğiz" dedi. Yani hükümet ortakları idam cezasının kaldırılması, anadil öğrenimi ve yayın gibi MHP ile çözemedikleri konularda muhalefetin kapısını çalacak. Başbakan'ın açıklaması acaba muhalefet cephesinde nasıl yankı buldu? Bu konuda muhalefetin görüşlerini, değerlendirmelerini alan NTV Parlamento Muhabiri Tülay Ağaoğlu bu kez karşımızda. Tülay, Başbakan'ın sözleri nasıl algılanmış muhalefette, nasıl anlamlar yüklemişler verilen mesajlara?

Tülay Ağaoğlu: Başbakan'ın sözleri belki piyasaları rahatlattı ancak muhalefette de aynı etkiyi yarattığını söyleyemeyeceğiz. Aslında muhalefet partileri bu zirveden bir beklentilerinin olmadığını ifade ediyorlar ki beklenildiği gibi, yani beklentisiz bir şekilde de sona erdi diyorlar zirve. Şöyle ki; havanda su dövüldü, yine seçim tarihi çıkmadı, yine Başbakan Ecevit'in durumuna ilişkin bir netlik ortaya çıkmadı ve siyasi belirsizlik devam ediyor muhalefete göre. Çalışma grubu oluşturulması ve yaz dönemince bu grubun çalışması hedefleniyordu ki Başbakan Ecevit de bu açıklamasında bunu belirtti. Ancak görünen o ki bu konu çok da olabilecekmiş gibi görünmüyor. Çünkü muhalefet partilerine henüz bu çalışma grubu için, isim bildirmeleri için herhangi bir yazı gitmemiş. DYP ve Adalet ve Kalkınma Partisine herhangi bir yazı gitmemiş. O nedenle çalışma grubunun yakın zamanda işe başlaması zor görünüyor ve muhalefet de işte bu nedenle hükümeti samimiyetsizlikle suçluyor. Ve şunun da tespit edildiği ifade ediliyor zirvede; hükümet mi Avrupa Birliği'ni mi, hükümet tercih edildi diyorlar. İşte muhalefetin uzun süredir eleştirdiği bir konuydu bu. Hükümet koltuklarında oturmak için, iktidar koltuğunda oturmak için Avrupa Birliği'nin feda edildiği yönünde muhalefetin eleştirileri vardı sıkça. İşte bu tescil edildi şimdi diyorlar. Yine hükümet galip geldi, Avrupa Birliği yasalarının bu anlamda çıkması, meclisin olağanüstü toplanması ve bu konuda bir adım atılmasının artık oldukça zor olduğu ifade ediliyor ki zirvede kısacası havanda su dövüldüğü ve hiçbir şeyin çıkmayacağının bir kez daha tescil edildiği ifade ediliyor muhalefet partilerince.

Arzu Zengin: Evet, Tülay Ağaoğlu da bize zirvenin muhalefet tarafından nasıl algılandığını aktardı. Bir kez daha altını çizelim; yapılan tüm bu mesajların ardından, verilen tüm bu mesajların ardından Avrupa Birliği yasaları konusu nasıl çözülecek, kilit parti yine MHP ve önümüzdeki saatlerde, önümüzdeki günlerde MHP kurmaylarından bu konuda açıklamalar gelmesi, konunun daha açıklığa kavuşması en azından bekleniyor. Yakın Plan'a aldık liderler zirvesinde verilen mesajları. Hoşçakalın...