Geleneksel Kentucky derbisi   Yarış atları ve at yarışları ile İngiliz yerleşimciler sayesinde tanışan Amerika’da ilk at yarışı pisti 1665 yılında Long Island şehrinde inşa edildi.   Mehmet Mete Altıntaş NTV-MSNBC   8 Mayıs—  Amerika Birleşik Devletleri’nin en eski ve en prestijli at yarışı Kentucky Derbisi’nin 128.si 4 Mayıs Cumartesi günü koşuldu. 1875 yılından itibaren aralıksız düzenlenen yarışları bu sene tam 145.033 kişi izledi. Louisville kentindeki Churchill Downs’da güneşli ve meltemli bir havada koşulan yarışın ayrıntılarına girmeden önce bu geleneksel koşunun tarihçesine bir gözatalım:

			Yarış atları ve at yarışları ile İngiliz yerleşimciler sayesinde tanışan Amerika’da ilk at yarışı pisti 1665 yılında Long Island şehrinde inşa edildi. Uzun bir süre popüler bir eğlence unsuru olan at yarışları Amerika Bağımsızlık Savaşı’nın (1775-1783) ardından organize bir spor olma yolunda önemli bir aşama kaydetti.        Ekonominin hızlı gelişimi ve at yarışları üzerine oynanan bahislere olan ilginin artması at yarışı endüstrisine yatırımı da beraberinde getirdi ve 1890 yılına gelindiğinde ülke çapında tam 314 hipodrom vardı. Ancak at yarışı sporunun merkezi bir iradenin kontrolü olmaksızın hızlı bir yayılma göstermesini takiben kötü niyetli insanların da at yarışlarına ilgisi arttı ve yarışları sadece bir kazanç kapısı olarak görenler bu spora zarar vermeye başladılar.        Bunun üzerine ülkenin bu spora ciddi yatırımlar yapmış seçkin yarışseverleri 1894 yılında New York’da biraraya geldiler ve “Amerika Jokey Kulübü”nü kurdular. Bu sayede bu sporun gelişimi ve kuralları tek bir otoritenin kontrolü altına alındı.                Amerika’da at yarışı mazisi en zengin eyalet olan Kentucky aynı zamanda bu sporu ciddi anlamda sahiplenen bir merkez durumunda. Bu eyaletteki geçmişi 1783 yılında Louisville kentinin şehir merkezinde koşulan yarışlara dayanan at yarışları şehir merkezine sığmayan yarış pistinin 1805 yılında Ohio nehri üzerindeki Shippingport adasına taşınması ile bu bölgede devam etti.        Daha sonra sırası ile Hope Distillery (1827), Oakland (1833), Woodlawn (1858) ve Greenland (1868) yarış pistlerindeki koşular ile süregelen yarışlar 1875 yılında Churchill Downs hipodromunun inşa edilmesi ile yepyeni bir boyut kazandı. Albay M. Lewis Clark -İngiltere’deki çiftlikleri ve yarış alanlarını gezdikten sonra edindiği bilgiler doğrultusunda- Churchill Downs hipodromunu inşa ederek geleneksel Kentucky Derbisi’nin de temelini atmış oluyordu.        Albay Clark 1873 yılında “Louisville Jokey Kulübü”nün kurulmasında da öncü rol oynamıştı; nitekim 17 Mayıs 1875 tarihinde koşulan ilk Kentucky Derbisi bu kulübün sponsorluğunda gerçekleştirildi.                Tüm dünyada haklı bir şöhrete sahip olan Kentucky Derbisi her sene Mayıs ayının ilk Cumartesi günü koşuluyor. 1896 tarihine kadar 1.5 mil (2414 m), o tarihten sonra ise 1.25 mil (2012 metre) mesafeli kum pistte yapılmakta olan yarışlara üç yaşındaki İngiliz atları katılıyor.        1974 yılında yarışlar 20 at ile sınırlandırıldı ve her sene yarışmaya aday olan onlarca yarış atı arasından daha önceki yarışlarda sahibine en fazla para kazandıran atlara yarışma hakkı tanınmaya başlandı. Bu tarihten sonra katılımın tam olduğu tek derbi 1984 derbisiydi.        Bununla birlikte 1996, 1999 ve 2002 derbilerine de 20 at kaydolmasına rağmen yarış öncesi sorunlardan dolayı atların tümü yarışta yeralamadı.                1930’lu yıllarda spor yazarı Charles Hatton’ın önerisi ile Kentucky Derbisi, Preakness Stakes (Baltimore, Maryland) ve Belmont Stakes (Elmont, New York) yarışları “Triple Crown” (üçlü taç) adı altında anılmaya başlandı. Bu sene 127.si koşulacak olan Preakness Stakes Mayıs ayının üçüncü Cumartesi günü, 134.sü koşulacak olan Belmont Stakes ise Haziran ayının ikinci Cumartesi günü düzenleniyor.        O tarihten önce sadece Sir Barton (1919) üç yarışı da aynı sene kazanmıştı; o tarihten sonra dokuz at daha “Triple Crown”ı kazanma başarısı gösterdi. Yarışlar tarihinde sadece iki çalıştırıcı (James Fitzsimmons ve Ben A. Jones) ve bir jokey (Eddie Arcaro) iki kez “Triple Crown” sevinci yaşadılar.                Yaklaşık 10.000 seyircinin izlediği ilk Kentucky Derbisi’ne 15 yarış atı katılmıştı ve birinci olan Aristides sahibine 2.850 dolar kazandırmıştı. O tarihten bugüne en fazla yarış kazanan çalıştırıcı Ben A. Jones (6 kez) ve en fazla yarış kazanan jokeyler ise Eddie Arcaro and Bill Hartack (5’er kez) oldular. Dişi atlar sadece üç kez (Regret -1915, Genuine Risk-1980 ve Winning Colors-1988) ilk sırada yeraldılar.                Kentucky Derbisi beraberinde birçok unutulmaz yarış atını da tarihin sayfalarına ekledi: Hindoo (1881), Ben Brush (1869), Old Rosebud (1914), Regret (1915), Exterminator (1918), Sir Barton (1919), Zev (1923), Gallant Fox (1930), Assault (1946), Citation (1948), Swaps (1955), Northern Dancer (1964), Secretariat (1973), Seattle Slew (1977) ve Affirmed (1978) bu yarışlara renk katan atlardı.        Özellikle Citation ve Secretariat’ın yarışseverlerin gönlündeki yerleri ayrıydı. 1948 yılında “Triple Crown” kazanan Citation’ın bu başarısını tam 25 yıl tekrar eden at olmadı.        Bu süre içerisinde radyo yayınları yerini televizyon yayınlarına bırakmış, A.B.D. tam 5 başkan değiştirmiş, aya ilk astronot gönderilmiş ancak Citation’ın yerini dolduracak bir yarış atı yetiştirilememişti.        En verimli olduğu 2 ve 3 yaşlarında katıldığı 30 yarışın 28’ini ilk sırada bitiren Citation 1948 ve 1950 yılları arasında ard arda 16 yarış kazanarak ancak 1996 yılında Cigar tarafından egale edilebilen bir rekoru da elinde bulunduruyor. Citation ayrıca sahibine 1 milyon dolardan fazla para kazandıran ilk yarış atı olma özelliğine sahip.        Citation’ın başarısını çeyrek asır sonra tekrar eden Secreteriat ise derbi tarihinde 2 dakikanın altına inen ilk at oldu. 1973 yılının “Triple Crown” kazanan yarış atı Secreteriat’ın 1 dakika 59 2/5 saniye ile kırdığı rekora en çok yaklaşan (ve o tarihten sonra 2 dakikanın altına inen ilk) at geçen senenin birincisi Monarchos oldu (1 dakika 59 4/5).        Secreteriat bu rekoru kırarken her çeyrek milde hızını yavaş yavaş artırmayı başarmıştı ve bu mesafeleri sırasıyla 25 1/5, 24, 23 4/5, 23 2/5 ve 23 saniye ile geçmişti. Secreteriat 1989 yılında 19 yaşında öldüğünde otopsisini yapan Kentucky Üniversitesi Veterinerlik Bilimi Profesörü Dr. Thomas Swerczek Secreteriat’ın diğer bütün organlarının normal olmasına rağmen kalbinin normalden 2,5 kat daha büyük olduğunu açıklamıştı.                İşte böylesine saygın ve renkli bir geçmişi olan Kentucky Derbisi’nin bu seneki galibi Suudi Prensi Ahmed Salman’ın sahibi olduğu War Emblem oldu. Kentucky Derbisi’ni kazanan ilk Arap kökenli at sahibi olan Salman’ın yarış sonrası söylediği “I love you guys in America” sözleri Amerika kaynaklı birçok haberin başlığına taşındı. 18 seçkin atın katıldığı yarışı 2:01:13 (ve Kentucky Derbisinin en iyi dokuzuncu derecesi) ile tamamlayan War Emblem koşuyu ilk çeyrek milinden itibaren önde götürmeyi başardı ki (en son 1988 yılında derbiyi kazanan Winning Colors olmak üzere) şimdiye kadar sadece 21 at yarış boyunca lider durumda kalarak Kentucky Derbisi’ni kazanmıştı.        Aslında bu tür yarışlarda ilk çeyrek milde öne geçmek önemli bir avantaj gibi gözükse de yarış atlarının hızlarının zirvesini sadece 400 m koruyabildikleri düşünülürse enerjilerini daha ilk metrelerde tüketen değil, hızlarını dengeli bir şekilde ve stratejik noktalarda artıran atların başarılı olmaları kaçınılmaz oluyor. Nitekim 1986 yılındaki derbide Top Avenger ilk çeyrek mili derbi rekoru olan 21 4/5 saniyede geçmesine rağmen yarışı ancak 19. sırada tamamlayabilmişti.                War Emblem’in jokeyi 29 yaşındaki Victor Espinoza’nın ilk Kentucky Derbisi deneyimi geçen seneki koşuydu ve Espinoza 2001 senesinde Congaree ile üçüncü sırayı almıştı.        Öte yandan çalıştırıcı Bob Baffert’e sadece 3 hafta önce teslim edilen atın bu kısa süreli eğitime rağmen yarış kazanması Baffert’in tecrübesi ile açıklanabilir: Baffert 1997 yılında Silver Charm ile ve bir yıl sonra Real Quiet ile Kentucky Derbisi’ni kazanmıştı.        Sahibine 875.000 dolar kazandıran War Emblem 6 Nisan 2002 tarihinde Illinois Derbisi’ni de yine baştan sona önde götürdüğü bir yarış sonrasında kazanmıştı.

	NTVMSNBC 'ye iyi erisim için • Microsoft Internet Explorer • Windows Media Player   kullanın
	Spor Kapak | Futbol | EURO2000 | World2000 | Basketbol | NBA | Formula1 | Motor Sporları Tenis | Olimpiyat | Diğer | Foto Galeri | Yardım | Araçlar | Arama |Bize Yazın Reklam | Hukuki Şartlar & Gizlilik Hakları