| | | | Birlik, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından hazırlanan “Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un Bazı Maddelerinde Değişiklik Yapan Kanun Değişikliği Tasarısı” hakkındaki görüşünü, internet sitesinde yayımladı. TBB’nin görüşünde, tasarıda, temel fonksiyonu finansal kaynakların toplanması ve kullanılmasına aracılık etmek olan bankalara bu fonksiyonları ile bağdaşmayan, sözleşme hukukuna, ekonomik kurallara ve hakkaniyete uygun olmayan düzenlemelerin yer aldığı savunuldu. Tasarının, Türkiye’nin ekonomik alanda uyum gösterme çabası içinde olduğu Avrupa Birliği (AB) düzenlemelerinden farklı olarak, kredi kullandıran kurumlar aleyhine düzenlemeler içerdiği de ileri sürüldü.
HİZMETLERİN GELİŞTİRİLMESİ ÖNLENECEK
TTB’ye göre, tasarıda, teknolojideki gelişmelerin ekonomik birimlerin yararına kullanılarak ekonomik faaliyetin daha düşük maliyetle yapılmasını sağlayacak ve verimliliği artıracak hizmetlerin gelişmesini sınırlayıcı mahiyette düzenlemeler de bulunuyor. TTB’nin görüşünde, “tasarının bu haliyle yasalaşması durumunda, kredi kuruluşlarının davranışlarının önemli ölçüde değişeceği, bunun sonucunda da tüketici kredilerindeki gelişmenin çok sınırlı kalacağı ve hem kredi kullananların hem de ekonomik faaliyetin olumsuz etkileneceğinin düşünüldüğü” ifadesine yer verildi.
Bankalar Birliği ayrıca, kredi kartlarının ayrı bir yasada ve kendi özgün nitelikleri göz önünde bulundurularak, sistemin özüne aykırı olmayan bir şekilde düzenlenmesini önerdi.
KONUT KREDİLERİ OLUMSUZ ETKİLENECEK
TTB’ye göre, değişiklik taslağında, mal tanımına “konut ve tatil amaçlı taşınmaz mallar” kavramlarının eklenmesi, Türk hukukunda bu tür kavramların olmaması nedeniyle uygun değil.
Mesken niteliğinde gayrimenkul ve devremülk alımlarının kanun kapsamına alınması halinde de, gayrimenkul alımına yönelik krediler olumsuz etkilenecek, tüketicilerin bankaların kredi imkanlarından yararlanarak ev sahibi olmaları oldukça güçleşecek. Gayrimenkul satış bedellerinin yüksek olması nedeniyle kredi tutarlarının da yükseldiğine ve dolayısıyla vadelerin uzadığına işaret edilen TTB görüşünde, ülke koşulları dikkate alındığında, uzun dönemli sabit faizle kredi kullandırılmasının olanaksız olduğu vurgulandı.
Ayrıca, kredi kurumlarının satışa konu malın teslim edilip edilmemesinden ve ayıbından müteselsilen sorumlu tutulmasının da kredi kurumlarını bu tür kredi kullandırmada caydırıcı etki yapacağına işaret edildi.
Birlik, kredilendirilen mallarla ilgili olarak, AB’de olduğu gibi, sadece üreticilerin sorumlu olması gerektiğini belirtti. Bankalar Birliği, tüzel kişilerin de tüketici kanunu kapsamına alınmasını doğru bulmadı.
MEVCUT SÖZLEŞMELERİN YENİLENMESİ
Taslağın, “bankalar tarafından hazırlanan standart sözleşme hükümlerinin de haksız şart olarak değerlendirilmesine neden olacak” hükümler içerdiği belirtilen TTB görüşünde, bazı düzenlemelerin de bankalardaki mevcut kredi kartı ve tüketici kredisi sözleşmelerinin bir çok hükmünün yok sayılmasına neden olacağı öne sürüldü. Tasarının kanunlaşması durumunda, mevcut sözleşmelerin revize edilmesinin gerekeceği, yeni sözleşmelerde de kredi sorunlu duruma düştüğü takdirde alacağın tahsiline yönelik hükümlere yer vermenin oldukça güç olacağı ifade edildi.
Taslak ile sözleşme özgürlüğünün de önemli ölçüde kısıtlandğı belirtilen TTB’in görüşünde, “Tasarıya göre, sözleşmelerde bankanın haklarını koruyan hükümler, tüketicinin haklarını zedeleyici olarak kabul edilecek ve ilgili hükümler yargılama makamları tarafından geçersiz kabul edilecektir” denildi.
TTB’nin Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’da yapılması istenilen diğer değişikliklerle ilgili görüşleri ise şöyle:
 Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’nın iznine tabi olan kampanyalı satışlara ilişkin olarak bakanlığın “taksit miktarı”nı belirleme yetkisini uhdesinde tutmak istemesi uygun değil.
Mesafeli satışlar ve kapıdan satışlar konusunda getirilen düzenlemeler, pratik hayatın gerekleri ve elektronik ticaretin ulaştığı konum göz önüne alınarak bütünüyle düzenlenmeli. Sözleşme için bilgilerin yazılı teyit edilmesi şartının, elektronik satış ortamları için uygulanması zor.
Kredi taksidinin en az ikisinin ödenmemesi halinde bankanın kanuni takibe geçebilmesi şartı, kredi takibini güçleştirir, sorunlu kredilerde hukuki tedbir almayı geciktirir.
Yasa değişikliği taslağında, faiz ve diğer unsurlarla birlikte toplam borç tutarının sözleşmeye yazılması öngörülüyor. gerekmektedir. Faiz oranlarının gelecekte değişmesinin beklendiği dönemlerde, vade uzunluğuna bakılmaksızın, faiz oranının sabit tutulacağının öngörülmesi, hem tüketiciyi hem de kredi vereni önemli ölçüde faiz oranı riski altında bırakır.
Bu nedenle, belli tutar ve vadenin üzerindeki kredilerde değişken faiz oranı uygulama imkanının tanınması hem tüketicinin hem de kredi verenin yararına olacaktır. Bankaların faiz geliri kaybının önlenmesi açısından, sözleşme imzalanması aşamasında, kredilerin erken kapatılması veya erken taksit ödenmesi halinde kredi kullananın birtakım yükümlülükleri bulunacağı belirtilebilmeli.
Bankanın tüketici kredileri için ek teminat olarak munzam senet veya çek alması mümkün olmalıdır. | |
Bankaların kara tahtaları siliniyor
Tüketici Yasası Komisyon'dan geçti