| | | | Ayrıca kriz sürecinin, “özellikle üretim tabanındaki hastalıklı, zaafiyete uğramış unsurların ayıklanma süreci” olduğunu vurgulayan Öztrak, “krizlerde doğru kararlar alabiliyorsanız, çok daha güçlü bir üretim yapısıyla yeniden büyüme sürecine girebiliyorsunuz” dedi.
Yapısal dönüşümün, kamu kesimi, finans kesimi ve özel kesim olmak üzere üç boyutlu ele alınması gerektiğini anlatan Öztrak, özel kesimin, yeniden yapılanma açısından üzerine düşeni yapmaması halinde, giderek kar marjlarının daralacağını ve piyasadan dışlanacağını belirtti.
Hazine Müsteşarı Öztrak, “piyasaların yeniden düzenlenmesinde kamuya düşen rol” konusundaki bir soru üzerine de, şöyle konuştu:
“Piyasaya istediğiniz şekli verebilmek olgusu, ancak ve ancak borçlanma miktarınızı daha etkinleştirmekle ve bununla ilgili birtakım girdileri sisteme vermekle olur. Bu da ancak borçlanma miktarınızı azaltmakla olur. Sizin zaten çok yüksek miktarda borçlanma ihtiyacınız varsa, o zaman biraz yangını söndürme mantığı içinde hareket edersiniz. Borçlanma ihtiyacını belli noktaya çektiğinizde, sistemin nasıl yapılanabileceği üzerine zaten düşünmüşsünüzdür.”
MEVDUAT GÜVENCESİ
Hazine Müsteşarı Faik Öztrak, el konulan bankalardaki kamu alacakları ve mevduat güvencesi konusundaki bir soruyu yanıtlarken de, Kasım ve Şubat krizlerinin “sistemik krizler” olduğuna işaret ederek, “dünyanın her yerinde sistemik krizlerin maliyetini, kabul edilebilir büyüklükler içinde, devletin üstlendiğini” söyledi. Öztrak, aksi takdirde sistemin çökeceğini, ödemeler sisteminde çöküşle karşı karşıya kalınacağını kaydetti.
Öztrak, el konulan bankaların borçlarının devlet tarafından üstlenilmesinin ekonomiye yükü ile ilgili bir soru üzerine de, şunları söyledi:
“Bankacılık yaparken, riski minimize edecek, güven verecek unsurların sistemde bulunması gerekiyor. Türkiye’nin bankacılıkla ilgili, güvenlik tedbirleri, rasyolar gibi düzenlemeleri uygulamada gecikmesi, krizlerde ciddi maliyetlerle yüzyüze gelmesine neden oldu. Ama esas itibariyle bir şekilde bankaya borç veren mevduat sahibini korumaya çalışıyorsunuz, banka sahibini değil. Zararın oluşmasında rolü olan banka sahibinin de söz konusu süreç içinde elde ettiği tüm servetini kaybetme riski var. Bunlara el koyabilmemiz lazım.”
Faik Öztrak, sistemde, mudiden çok genel ekonomik işleyişin korunduğunu, “maliyete katlanmamakta ortaya çıkabilecek sorunlar ile baştan maliyeti üstlenmekle karşılaşacağınız fatura arasında büyük fark olduğunu” belirtti.
BÜYÜME VE ENFLASYON
Enflasyonu düşürmeden sürdürülebilir büyüme ortamına girilemeyeceğini kaydeden Öztrak, şöyle devam etti:
“Enflasyondan vazgeçtiğinizde suni olarak ekonomiye birtakım talep unsurlarını enjekte etmek suretiyle ne olursa olsun büyüyeceğim dediğiniz zaman büyümenin sağlıklı olmayacağı, bu balonun bir müddet sonra patlayacağı açık. Özellikle 1990’lı yıllardan sonra sık sık krizlerle karşılaşılmasının temel nedenlerinden biri de uzun vadeli bakma alışkanlığının kaybedilmesidir. Hastanın ateşi yüksek olsun ama ben doping yaparım, kalksın futbol oynasın, dediğinizde, o bünye üç iğneden sonra çöker. Bunu çok fazla yapamayız. Bu istismara girer.”
Bir programın başarılı olabilmesinin, programın uygulayacak ülke tarafından hazırlanmasına, Dünya Bankası ve IMF tarafından kabul edilmesine bağlı olduğunu anlatan Faik Öztrak, “Hiç Kimse kendi ülkenizin koşullarını sizden daha iyi bilemez” dedi. | |
Bankaların kara tahtaları siliniyor
