| | | | AB’nin, yerli sanayicinin ucuz girdi sağlaması amacıyla uyguladığı GTS sistemini, Türkiye, ilk kez 2002 ithalat rejimi ile kısmen uygulamaya başladı. GTS uygulaması ile sanayiciler, yaklaşık 2500 ürünü, gelişme yolunda veya en az gelişmiş statüsündeki toplam 178 ülkeden düşük gümrük vergisi ile ithal edebilecek. GTS kapsamında indirimli tarifeden ithal edilebilecek ürünler arasında, hammadde ve ara malı niteliğindeki ağırlıklı olarak tekstil sektöründe kullanılan kimyasal girdiler ve diğer kimyasal maddeler, TV tüpleri, yerli üretimi olmayan maddeler bulunuyor.
Yetkililer, önceden Türk TV üreticilerinin, indirimli gümrük tarifesinden yararlanmak için, Çin’den TV tüplerini önce AB’ye, AB’den Türkiye’ye ithal ediyorlardı. Bu hem zaman hem de maliyet artışına neden oluyordu. Ayrıca Çin, gümrük birliğine göre Türkiye için üçüncü ülke sayıldığından, gümrüklerde sorun yaşanıyordu. GTS sistemi ile Türk TV üreticileri, yüzde 14 yerine, en az gelişmiş ülkelerden sıfır, gelişmekte olan ülkelerden de yüzde 9.8 vergi ile TV tüpü ithal edebilecek. Türkiye’nin, 1/95 sayılı ortaklık konseyi kararı uyarınca, gümrük birliğine uyum gereği, GTS sistemine 2001 yılı itibariyle geçmesi gerekiyordu. Ancak, yerli sanayinin korunması amacıyla, bu sisteme, bir yıl gecikmeli olarak ve “kısmen” geçilebildi. AB’nin GTS kapsamında 100 binden fazla ürünün ithalatında indirilmiş tarife uyguladığını belirten yetkililer, yerli sanayicilerle yapılan görüşmeler sonucunda, bu yıl sadece 2450 ürünün sistem kapsamına alındığını kaydettiler. Türkiye ayrıca, tavizli tarife kapsamında ithalat yapılacak ülkeler listesinden, Ermenistan ve Kıbrıs Rum Kesimi’ni de çıkardı.
128 ÜLKE ARASINDA AZ GELİŞMİŞLER AĞIRLIKTA
Gümrük tarifelerinde taviz verilen 128 az gelişmiş ülke arasında, Cayman Adaları, Kuzey Mariana adaları gibi pek çok bağımlı ada devleti yanında, Arjantin, Azerbaycan, Beyaz Rusya, Birleşik Arap Emirlikleri, Bolivya, Brezilya, Cezayir, Çin, Endonezya, Fas, Güney Afrika Cumhuriyeti, Gürcistan, Hindistan, İran, Irak, Kazakistan, Katar, Küba, Kuveyt, Libya, Lübnan, Malezya, Mısır, Özbekistan, Pakistan, Rusya, Suudi Arabistan, Suriye bulunuyor. Afganistan, Çad, Etiyopya, Nijer, Madagaskar, Liberya, Nepal, Somali,Sudan, Tanzanya gibi ülkeler de toplamı 50 olan en az gelişmiş ülkeler statüsünde yer alıyor.
Genellikle en az gelişmiş ülkelerden GTS kapsamında yapılan ithalatta, gelişme yolundaki ülkelere göre daha düşük vergi alınıyor. İthalat rejiminde, sanayi ürünlerinde üçüncü ülkelere yönelik koruma oranının, ortalama yüzde 4.5 olduğuna dikkat çeken yetkililer, GTS ile bu oranın en az gelişmiş ülkelerde, muafiyetler ve sıfır vergilerin daha çok olması nedeniyle yüzde 4’ün altına indiğini kaydettiler.
Türkiye, AB’nin GTS sisteminin benimsediği konusunda DTÖ’ye de bildirimde bulunuyor. 2002 ithalat rejimi ile ile birlikte Türkiye, ilk kez, Bosna-Hersek hariç, tek taraflı taviz veren ülke konumuna gelmiş oldu.
Türkiye, Dünya Ticaret Örgütü Bakanlar Konferansı’nda alınan kararlar gereği, önceki yıllarda en az gelişmiş statüsündeki 50 ülkeye, ithalat rejiminde indirimli tarife uyguluyordu. Bu kapsamdaki ürün sayısı, Türkiye’de üretilmeyen tarım ürünleri ve sanayi girdileri dahil sadece 500-600 civarındaydı. | |
Bankaların kara tahtaları siliniyor
