Konu: Afyon Depremi
Konuklar: Kızılay Sultandağı Saha Sorumlusu Cesur Can ve İstanbul Arama Kurtarma Derneği Başkanı Mehmet Hatunoğlu

Erdoğan Aktaş: İyi günler... Türkiye'nin kabusu deprem, bu kez Afyon'u sarstı... Depremde Afyon'un Sultandağı, Bolvadin, Çay ve Çobanlar ilçelerinde şu ana kadar 45 kişi hayatını kaybetti, 318 kişi yaralandı... Deprem bölgesindeki son durumu Yakın Plan'a alıyoruz... Bölgede depremzedeler zor bir geçe geçirdiler. Kimileri ateşin çevresine toplanarak ısındı, kimileri de soğuktan korunmak için kamyon kasalarına sığındı. Depremzeler yardımların bir an önce gönderilmesini bekliyor. Deprem bölgesindeki son durumu, organizasyonu ve ihtiyaç listesini, bölgedeki arkadaşalırımzadan öğreneceğiz... Önce, depremin merkez üssü olan Sultandağı'ndaki arkadaşımız Uğur Şefkat'e dönüyoruz... Uğur bir de konuğun olacak, ama önce bize, sultandağı'ndaki yardım organizasyonunu anlatır mısın?

Uğur Şefkat: Bunun dünden başlayalım. Dün depremin olmasından hemen sonra yardım organizasyonuyla ilgili hızlı bir reaksiyon gösterdi devletin ilgili birimleri. Başta Kızılay ve sivil savunma olmak üzere... Ve dün görüntülere de yansımıştı. Sivil savunma ekipleri hemen enkaz bölgelerine ulaştı. Burada arama kurtarma çalışmalarına başladı. Ve akşam saatlerinde de bitirdi. Sonrasında aynı anlarda Kızılay da harekete geçti. Hatırlanacağı gibi 17 Ağustos depreminde Kızılay'ın geç kaldığı eleştirileri yapılmıştı. Olanaklarının yetersizliği yönünde eleştiriler yapılmıştı. Ancak bu depremde bu eleştirilere artık yer kalmadı gibi görünüyor. Zira Kızılay, gerçekten hızlı bir reaksiyonla buradaki çalışmalarını dün gündüz ve bütün gece boyunca sürdürdü. Sultandağı'nda bir çadır kent kuruldu bile. Şu an hazırlıkları devam ediyor. Çadırlar en azından kurulmuş vaziyette. Artık bu aşamadan sonra içlerindekiler temin edilecek ve gece kalmaya uygun hale getirilecek. Her birine birer katalitik soba konulacak ki, böylece insanları soğuktan bir derece korumanın çaresi bulunmuş olacak. Bunun dışında Kızılay'ın kurduğu seyyar mutfaklar var. Buralarda da yemek yapılıyor, sıcak yemek çıkarılıyor. Ve öğlen saatlerinde. Sabah zaten ilk yemek dağıtımı yapıldı. Öğle saatlerinde ve akşam da ikişer çeşit yemek olmak üzere dağıtımlar yapılacak. Sağlıkla ilgili şu ana kadar bir problem yaşanmadı. En azından bize gelmedi böyle bir bilgi. Devlet hastanesindeki hasar nedeniyle orada fazla hizmet verilmiyor. Sağlık ocağında şu an yürütülüyor. Ancak depremden hemen sonra durum ağır olanların büyük bir bölümü zaten Afyon Devlet Hastanesi'ne gönderildi. Burada da daha çok ayakta tedavi olanakları sunuluyor. Bunun için Kızılay'ın seyyar iki tane kliniği de burada. Onlar da hizmet veriyor, vatandaşlara. Burada öncelikli sorun, şu an için görünen sorun barınma sorunuydu. Zaten dün gece depremden sonra yaşanan en büyük zorluk bu oldu. Aşırı derecede soğuk vardı. Bu soğuğa karşı insanlar buldukları çarelerle direnmeye çalıştılar. Kimisi yaktığı ateşin başında geceyi geçirdi. Kimi arabalarda geçirdi. Kimi ise derme çatma kurduğu çadırlarda geçirdi. Ancak, dün gece boyunca çalışmalar Kızılay tarafından yürütüldü. Ve şu an artık hazır hale gelmiş bir kent var gibi gözüküyor. Bununla ilgili çalışmalar sürüyor. Şimdi yanımda konuğum var. Kızılay Sultandağı Saha Sorumlusu Cesur Can. Hoşgeldiniz. Nasıl gidiyor çalışmalar? Ne kadar çadır geldi? Neyi amaçlıyorsunuz? Akşama her şey hazır olacak mı?

Cesur Can: Bölge için genel olarak 7000 çadır planladık. Sultandağı'na ve Çay'a gelen 2000 çadır... Bugün için Sultandağı'nda planladığımız çalışmalar beklediğimizden daha hızlı şekilde ilerliyor. İlk çadır kent kuruldu. Yukarıda iki ilköğretim var. Onların bahçesinde şu anda çalışmalar başladı.

Uğur Şefkat: Burada kaç çadır var? Kaç kişi barınabilecek bu akşam itibariyle?

Cesur Can: Yarım saat önce 72 çadır vardı. 400-450 civarında insan barınacak.. Yalnız bir de şu var. Sanıyorum, daha çok ayarlıyor buradakiler. Bayanlar birarada, erkekler birarada olmak üzere, 10 kişi bir çadırda kalmayı düşünüyorlar. Kızılay'ın şu andaki çadırları 5 kişi için. O planlamayı ona göre yapmıştık, ona göre hazırlıklı geldik. Halkın bu şekilde düşünmesi işimizi daha kolaylaştırdı. En azından herkes, iki kişi birden çadır istemiyor. Öyle bir yakınma yok. Panik de yok şu anda gözlediğimiz kadarıyla. Sanıyorum verilen hizmetin zamanında olmasından kaynaklanıyor.

Uğur Şefkat: Bir çok vatandaş da evinin önünden ayrılmak istemiyor. Oralara çadır kurulsun istiyor. Tabi hizmetin götürülmesi açısından bir çok sakıncası da var bunun... Ancak bunu giderebildiniz mi? Kurduğunuz bu çadır kente talep olacak mı? Şu ana kadar başvuran vatandaş oldu mu?

Cesur Can: Başvurular kaymakamlığa yapılıyor. Oradan mühürlü bir yazı geliyor. Gönderdikleri vatandaşları çadırlara yerleştiriyoruz. Zaten, kesinlikle bireysel çadır kurulmalara izin verilmiyor. Kaymakamlık zaten buna izin vermiyor. Biz de aynı ortak hareket ediyoruz. Bu yüzden şu anda problem yok. Ama genelde insanlar, evinde oturmadı, hırsız gelebilir, daha farklı sorun yaşanabilir diye evin etrafından ayrılmak istemiyorlar. Haklılar ama bizim faaliyetlerin herkese ulaşması açısından zorluk yaratacağı için bir az problem yaratacak tabi.

Uğur Şefkat: Ama akşama hazır olacak değil mi?

Cesur Can: Kesinlikle... Katalitik sobayı dağıtacağız. Tüpleri mülki idareler sağlayacak. Tüm çadır kentlerin kurulması bittiği an katalitik sobaları dağıtmaya devam edeceğiz.

Uğur Şefkat: Çok teşekkür ediyorum Cesur Bey, kolay gelsin... Evet Sultandağı'nda son durum böyle. Kızılay'ın çalışmaları devam ediyor. Ve akşama büyük bir ihtimalle barınma sorunu olanların büyük bir bölümünün sorunu çözülmüş olacak. En azından Kızılay yetkilileri bu saatte bu sözü veriyorlar. Söz tekrar sende Erdoğan...

Erdoğan Aktaş: Teşekkürler Uğur. Sarsıntıdan en çok hasar gören yerleşim bölgelerinden biri de Çay ilçesine bağlı Eber beldesi ve burada da gerçek çok zor bir gece yaşandı... Şimdi Eber'e, arkadaşımız Merih Ak'a dönüyoruz... Merih, Eber'e yardım ulaştırılmasında sıkıntı yaşanmıştı... Peki şu anda son durum ne?

Merih Ak: Dün akşam saatlerinde büyük bir sıkıntı vardı. Ancak şu anda yoğun olarak yardım konvoyları geliyor ve buradaki ihtiyacı olanlara ulaştırılmaya çalışılıyor. Ama organizasyon bozukluk ve sıkıntı olduğu da doğru. Çünkü çadırların dağıtılmasında ciddi anlamda bir sıkıntı yaşanıyor. Ben hemen yanımdaki konuğum İstanbul Arama ve Kurtarma Derneği Başkanı Sayın Mehmet Hatunoğlu. Sayın Hatunoğlu, organizasyonda bazı aksamalar gördük. Neden kaynaklanıyor?

Mehmet Hatunoğlu: İlçede çadır sayısı az ve yetmeyecek. Ve çok kısa zaman içerisinde de gelmesi lazım ki, kurulması geceyi bulmasın. İnsanların büyük bir kısmı sokakta. Ve de bir miktarı maalesef bizim koordinasyon için ayırdığımız alana giremeden dışarıda dağıtıldı. Bir çadırın kurulması çok kolay değil. Köylüler aldı bunları ama kuramayacaklar büyük bir olasılıkla. Ayrıca bizim zaten bu alanın dışında insanlara hizmet vermemiz mümkün değil. Sağlık ekibi burada. Tuvaletler burada. Her türlü gıda yardımı burada yapılıyor. Yanlış bir uygulama oldu. Sanıyorum belediye başkanı tarafından yapıldı, dağıtıldı bütün bunlar. İnşallah kurabilirler. Buradaki imkanlardan da faydalanabilirler.

Merih Ak: Peki nasıl bir organizasyon olması gerekiyordu?

Mehmet Hatunoğlu: 26 saattir buradayız. Ve 26 saattir bu alan içerisinde askeriyle beraber zaten ciddi bir çalışma yapıyoruz. Diyebilirim ki deprem bölgesinin en ciddi çalışması var burada. En süratli yapılanma burada oldu. Maalesef böyle ufak tefek hatalar oluyor. Böyle devam edeceğiz.

Merih Ak: Çok teşekkür ederim. Buradaki organizasyon bozukluklarına bir tane ben örnek vereyim. Mandra köyü var burada. Yaklaşık 1.5 km uzaklıkta. Ve Mandra köyüne depremden 26 saat sonra ilk yardım ulaştı. Bu köyün büyük bir bölümü yıkılmıştı. İlk kez az önce bu köyün muhtarı buraya geldi. Köyünün yıkıldığını bildirdi. Çeşitli erzaklar alarak köyüne gitti.

Erdoğan Aktaş: Teşekkürler. Merih'in verdiği Mandra köyü örneği de önemli. Çünkü bu tip felaket anında iletişim ve ulaşım en büyük sorunlardan biri. O yüzden depremden önce bu iki hususa da çok hazırlıklı olunması gerekiyor. Şimdilik hoşçakalın.