 |
|
|||||
 |   |  |  | ||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
  |
 |
|||||||
|
|||||||
|
|||||||
| TOBB, Türkiye’de enerji maliyetlerinin yüksekliğinin nedenlerini ve çözüm önerilerini içeren bir rapor hazırladı. TOBB Başkanı Rifat Hisarcıkloğlu’nun, Adana HiltonSa Oteli’nde düzenlenen “Sanayi Odaları 5. Konsey Toplantısı”nda açıkladığı raporda, 2002 yılında, hükümetin, Uluslararası Para Fonu’na (IMF) yapmış olduğu taahhütler nedeniyle, kamu harcamalarının kısılıp, gelirlerin artırılmasının hedeflendiği belirtilerek, bu durumda Türkiye ekonomisinin büyümesinin tamamıyla özel sektörün büyümesine bağlı olacağı belirtildi.   TOBB’dan iyimserlik uyarısıÜreten sektörün üretimini artırması ve ürettiğini satabilmesi için belirli koşullar bulunduğuna dikkat çekilen raporda, bu koşulların başında ucuz elektriğin geldiği belirtildi. EN PAHALI ELEKTRİK KULLANAN 2. ÜLKE Türkiye’de sanayide kullanılan elektrik enerjisi fiyatının, dünya piyasasında rekabet edilen ülkelerin fiyatlarının çok üstünde olduğunun belirtildiği raporda, şöyle denildi: “Avrupa Birliği ülkelerinde sanayinin kullanımına verilen elektriğin ortalama fiyatı 4,3 sent olmasına rağmen Türkiye’de bu rakam 2001 yılı sonunda 6.5 senttir. Uluslararası Enerji Ajansı 2000 yılı verilerine göre Türkiye, çoğunluğu gelişmiş 32 ülke arasında, sanayiye verilen elektrik fiyatının Japonya’dan sonra en yüksek olduğu ülkedir. Çarpıcı olan bir diğer husus ise aynı ülkeler arasında mesken fiyatıyla sanayi fiyatı arasında neredeyse hiç fark olmayan (Hindistan hariç) tek ülke yine Türkiye’dir. Türkiye’de elektrik fiyatları 2001 yılında hızlı bir yükseliş trendine girmiş ve yüzde 118 oranında artış gerçekleşmiştir. Oysa, aynı dönem içinde TEFE yüzde 88,6 ve TÜFE ise yüzde 68,5 olmuştur. Devlet, enerji fiyatlarını sadece kendi bütçesi içindeki bir gelir kalemi olarak görmektedir. Oysa bütün firmalar için enerji fiyatları bir maliyet unsurudur.” FİYATLAR NEDEN YÜKSEK? Rapora göre, Türkiye’de elektrik enerjisi fiyatını yükselten en önemli nedenlerin başında, aşırı kayıp-kaçak oranları, enerji fiyatlarının üzerindeki KDV ve diğer yükler, pahalı enerji anlaşmaları yapılması ile personel ve organizasyon maliyeti geliyor. Raporda, özetle şu görüşlere yer veriliyor: Tanrıkulu: Canlanma ilk çeyrekten sonra“Türkiye’de 1998 yılı itibariyle şebekeye verilen elektriğin kayıp-kaçak oranı yüzde 19,5 iken, OECD ortalaması yüzde 7, AB ortalaması 6,6 olarak gerçekleşmiştir. 1998 yılında bedelsiz tüketimle birlikte yüzde 23,9 olan toplam kayıp-kaçak oranı, 2000 yılı itibariyle yüzde 26,3 düzeyine ulaşmıştır. Türkiye bir çok konuda istikrar ararken, kayıp-kaçak oranı 1991 yılından itibaren her yıl istikrarlı bir şekilde artış göstermiş ve yüzde 16’dan başlayıp yüzde 26 seviyesine kadar ulaşmıştır. Bunun maliyeti ise 2000 yılı için 1.6 milyar dolar olarak hesaplanmıştır. Bu oranın artmasında, şebeke iyileştirici yatırımların yapılmamasıve TEDAŞ’ın asli görevi olan endeks alma (sayaç okuma), enerji kesme-açma ve benzeri işlemlerin ihale ile üçüncü kişilere yaptırılması etkili olmaktadır. KDV VE DİĞER YÜKLER TEDAŞ’ın, 2000 yılında brüt satış hasılatının yüzde 15’i KDV hariç vergi, fon ve paylara gitmektedir. KDV dahil edildiğinde, bu oran yüzde 33 olmaktadır. Yine aynı yıl, toplam elektrik satış hasılatı 2.8 katrilyon lira olmuştur. Bunun yaklaşık 1.4 katrilyon lirası sanayinin ödemiş olduğu elektrik bedelidir. Enerji fiyatları üzerinde yüzde 18 oranında uygulanmakta olan KDV, hükümet üyelerinin de kabul ettiği gibi son derece yüksektir. Bir de bunun yanına elektrikte yüzde 1 belediye tüketim vergisi, yüzde 3,5 TRT payı gibi vergi dışı maliyetler eklendiğinde sanayicinin enerji maliyetleri iyiden iyiye artmaktadır. Elektrik fiyatının 2001 yılında yüzde 118 oranında arttığı hasaba katıldığında, sanayicilerin sadece TRT’ye aktardığı kaynağın miktarı yaklaşık 91 trilyon lira olduğu söylenebilir.” PAHALI ENERJİ ANLAŞMALARI TEDAŞ’ın, TEAŞ bünyesinden almış olduğu elektrik maliyetin, TEAŞ’ın elektriği mal ettiği fiyatla doğru orantılı olarak arttığına dikkat çekilen raporda daha sonra şöyle denildi: “Özellikle termik santrallerin işletme hakkı devirlerinin uzun yıllardır gerçekleştirilememesi neticesinde, santrallere gerekli yatırımların yapılamaması ve iyi işletilememesi nedeniyle yine elektrik üretim maliyetleri aşırı artmıştır. TEDAŞ, Türkiye genelinde 64 dağıtım müessesesi ve 7 bağlı ortaklıkla faaliyet göstermektedir. Bu dağınık yapı içinde hem personel sayısı artmış, hem de personelden alınan verim düşmüştür.” TOBB’DAN ÖNERİLER Raporun “öneriler” bölümünde ise şu görüşlere yer verildi:  Enerji maliyeti açısından daha ucuza mal edilen yap-işlet modellerine ağırlık verilmeli, Üretimdeki büyük paya sahip bulunan termik santrallerin işletme hakkı devirlerinin gerçekleştirilerek sisteme akılcı bir şekilde yeniden kazandırılması sağlanmalı. Sayaçların TEDAŞ tarafından okunması ve abone kontrollerinin düzenli olarak yapılması sağlanmalı. Elektrik maliyetlerinin daha da artmasına sebep olan vergilerin kaldırılması, personel ve işletme giderlerinin azaltılması ile beraber, elektrik tüketiciye gerçek değerinde ulaşmış olacaktır. | ||||
| |
|||
 Bankaların kara tahtaları siliniyor |
|||
| |
|||
 |
|
 |
|||||||||||||||
   |
|||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||
| Ana Sayfa | Güncel | Dünya | Ekonomi | Sağlık | Yaşam | Teknoloji | Kültür & Sanat | Spor | Hava Durumu | Haber Özetleri | Arama | NTVMSNBC Hakkında | Yardım | Spor Yardım | Tüm Haberler | Araçlar | NTVMSNBC Reklam Seçenekleri | Hukuki Şartlar & Gizlilik Hakları |
|||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||
TOBB'dan TL'de aşırı değerlenme uyarısı