| | | | Sakarya Üniversitesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Atilla Çetin, Kocaeli Sancağı’nın, tarım ve hayvancılık yönünden zengin olduğunu ve zamanın başkenti İstanbul’un ihtiyacını karşıladığını söyledi. Kocaeli’nde yetişen buğday, arpa, nohut, mercimek, soğan, bamya ve birçok sebze meyve, koyun, kuzu, sığır, et, peynir ve yoğurt en başta İstanbul halkının ihtiyacı için gönderildiğini anlatan Çetin, bunun yanı sıra başkentin orman ürünü ihtiyacının da Kocaeli’nden sağlandığını kaydetti.
Osmanlı döneminin tahıl ambarı Kocaeli’nde, Cumhuriyet döneminde, 1936 yılında kurulan Seka Kağıt fabrikasına, bölgenin deniz ve kara ulaşımı için sanayiciye cazip gelmesi dolayısıyla yeni fabrikalar eklendi.
Kocaeli’nde sanayide ikinci patlama, günümüzde Tüpraş adını alan İpraş ve Petkim tesislerinin, bölgede 1960 ve 1970’li yıllarda faaliyete geçmesiyle oldu. 1975 yılına kadar, kentin doğusundan, İstanbul sınırına kadar kadar gıda, ilaç, elektronik, otomobil, petro-kimya, demir çelik, inşaat, çimento, mobilya, makine ve kağıt olmak üzere her sektörde binin üzerinde firma kurularak faaliyet göstermeye başladı.
Kocaeli, İstanbul’dan sonra ülkenin sanayi potansiyelini barındıran ikinci il konumuna geldi. Gelişmeler, Kocaeli’nde bir taraftan sektörel çeşitliliği yaratırken diğer yandan optimal büyüklüklere erişen sanayi kuruluşları doğdu. Türkiye’nin 100 büyük kuruluşundan 17’si Kocaeli’ndeki yerleşik kuruluşlar arasından çıkarken, 3 bine yakın da küçük ve orta boy işletme (KOBİ) doğdu.
SANAYİ YÖN DEĞİŞTİRDİ
İlk zamanlarda, kimya ve metal sektörlerinde ara mallarına yönelik olan Kocaeli imalat sanayinin yapısı, 1990’lı yıllardaki yatırımlarla değişim gösterdi. Bu değişim öncelikle daha yüksek teknolojilere geçiş olarak şekillendi.
Piyasa ekonomisine geçişle birlikte Türkiye’de otomotiv sanayiinde gelişen pazar ve rakabet ortamı, Kocaeli’nde sanayi yatırımlarında etkisini gösterdi. Kocaeli sınırındaki Toyota-Sa yatırımından sonra Hyundai, daha sonra Honda, Isuzu, Ford-Otosan yatırımlarıyla, Türkiye’nin otomotiv sanaayinde önemli bir potansiyeli taşıma noktasına geldi.
Bunun yanı sıra kısa bir süre önce hizmete giren Kocaeli Serbest Bölgesi ve önümüzdeki yıllarda devreye girmesi planlanan Taşıt Araçları Yan Sanayi Derneği (TAYSAD) Organize Sanayi Bölgesi’nin, Kocaeli sanayisine önemli katkılar sağlaması bekleniyor.
TARIM GERİ PLANDA KALDI
İzmit Ziraat Odası Başkanı Şinasi Turoğlu, Osmanlılar döneminde önemli tarım merkezlerinden olan 362 bin 627 hektarlık Kocaeli’nde, günümüzde tarım yapılan toprak miktarının 190 bin 161 hektar olduğunu söyledi.
Kentin doğu kesimindeki verimli ovalarda, geçmişte tarım yapılan alanların sanayi bölgei haline geldiğini belirten Turoğlu, ilde yerleşim alanı olarak kullanılan 1.855 hektar alanın da verimli topraklardan oluştuğunu ifade etti. Turoğlu, Organize Sanayi Bölgeleri ve Küçük Sanayi sitelerinin kapladığı 300 hektarlık alanın yüzde 50’sinin de tarıma elverişli alanlar olduğunu kaydetti.
Kocaeli’ndeki 1 ve 2. sınıf verimli tarım arazilerinin de, diğer illerde olduğu gibi başka amaçlar için kullanıldığını anlatan Turoğlu, tarımın, uygun olmayan 5, 6. ve 7. sınıf arazilerde yapılmaya çalışıldığnı dile getirdi.
Çarpık sanayileşme ve tarım alanlarının yanlış amaçla kullanılması yüzünden, önceki yıllarda tarım ürünleri açısından kendi ihtiyacını karşılayan Kocaeli’nin bu özelliğini yitirdiğini kaydeden Turoğlu, Kocaeli’nin bu özelliğiyle artık sanayi kenti olarak anıldığını sözlerine ekledi. | |
