 |
|
|||||
 |   |  |  | |||||||
| ||||||||||
| 3 Aralık — Kısa vadeli kazançlar için etik değerlere aykırı davranışların uzun vadede kuruma olumsuz yansıyacağı şüphesiz. Ya kurum içi davranışlarda etkisi nasıl olur? | |||
  |
 |
|||||||
|
|||||||
|
|||||||
“İşyerinde etik” deyince sadece müşterilere, topluma karşı davranışların düzenlenmesini değil, ofis içi davranışları etkileyen değerleri de kasdediyoruz. Üzerinde çalıştığınız bir raporu tamamlayıp yöneticinize e-posta ile gönderiyorsunuz. O da sizin isminizi silerek, dosyayı kendi adresinden, aynen gönderiyor başkalarına. Bu yöneticinin doğal hakkı mıdır? Ya da çok başarılı bulduğunuz bir yönetici, boşalan bir pozisyona başka adayların yerine kendi tanıdığı birini işe alıyor. Veya başka bir yönetici üyesi olduğu derneğe sponsor olunmasını sağlıyor. Pekiyi, bunlar bir yandan topluma olan görevlerini yerine getiren bu yöneticilerin istediği şekilde davranabileceği alanlardan biri midir? Yoksa bunlar etik değerlerle ilgili sorunlar mıdır?   İdil Akidil’in diğer yazıları Hepimiz mutluluğumuzu arttırmayı isteriz, özel hayatımızda, işyaşamında… Doğru olan ile mutlu edecek olan aynı olduğu sürece sorun yok. Ama ya tersi durumlarda? Olumsuz bir duruma, üzerimizdeki baskıyı azaltmak için olumlu bir başka anlam yüklemeye, yanlış sayılabilecek bir şeyin doğru bir şeye çevrilmesine, “rasyonalizasyon” diyebiliriz. (Yalan söylemeseydim üzüleceklerdi, demek gibi.) Etik’in tarihine baktığımızda, etik davranışlarla kişiliğin sağlığı ve gücü arasından doğrudan bir ilişki olduğu düşüncesinin çok eski ve yaygın olduğunu görüyoruz. Haksız yere müebbet hapise mahkum edilen ve hapisten kaçmayı etik bulmayan Sokrat “etik” kavramanın mucidi olarak anılıyor. Etik olmayan davranışlar kişiliği zayıflatıyor, diyen Sokrat’ın, öğrencisi Plato, akıl ile duygusal ve fiziksel güdüler arasında dengenin bozulması halinde doğru ile yanlışın karıştığını belirtmiş ve etik davranmayan insanların genellikle fiziksel ihtiyaçlarına (seks, alkol, paranın satın alabildiği diğer fiziksel zevkler…) veya duygularına (kıskançlık, hırs, korku, kızgınlık, açgözlülük…) yenik düştüğünü söylemiş. 1996 yılında yapılan akademik bir çalışma sonrasında ortaya çıkan temel etik değerlerse şunlar: Bütünsellik-Integrity (profesyonel yaşamda doğru değerlendirmeleri yapmak, etik kurallara uygunluk), Dürüstlük -Honesty (adil davranmak, doğruyu söylemek, samimiyet), İlişkilerine bağlılık/emniyet hissi vermek - Fidelity (müşteriye sadakat, kamu inançlarına bağlılık, işverene/ firmaya bağlılık, mesleğe sadakat, inanç), Yardımseverlik - Charity (iyilik, şefkat, iyi niyet, tolerans, acıma), Sorumluluk - Responsibility ( güvenilirlik), Öz disiplin (abartısız davranışlar, iç sınırlarını koymak ve ona göre davranmak)… (Çeşitli firmaların etik ilkelerini http://www.ethics.ubc.ca/resources/business/codes.html adresinden bulabilirsiniz.) Kurumsal Etik Programları bu tip organizasyonel konularda hep önde giden Amerikan şirketleri için bile çok yeni bir alan. Henüz son birkaç yılda önem kazanmasına rağmen en büyük 500 şirketin %84’ünde formel bir Etik Programı var. Kurumun değerlerini yaymak, sorunlar çıktığında nasıl davranışların beklendiğini ve yanlış davranışlar karşısında neler uygulanacağını öğretmek, bu tip programların amaçlarından. Çeşitli şekillerde ifade edilen değerler listesi, yönetmelikler, etik üzerine seminerler, müşteriler ve çalışanlar için çağrı merkezleri, hatta sadece etik üzerine çalışan birimler, Kurumsal Etik Programı uygulamaları kapsamında sayılabilir. General Dynamics bu konuda örnek gösterilen firmalardan. Tüm programın temelinde belirlenmiş bazı standartlar var: Çıkar çatışması, satış ve pazarlama, rekabet, fiyatlandırma, tedarik, danışmanlık hizmetleri alma, kalite kontrol, masraf formlarının kullanımı, müşteri ilişkileri, siyaset, çevre, uluslararası ticaret vb. konularında. Bu standartlara uymama durumunda uygulanacak yaptırımlar da tanımlanmış, uyarılardan, işten çıkarmaya kadar… Sistem tüm şirketi kapsıyor. Yönetim Kurulu üyelerinden oluşan Kurumsal Sorumluluk Komitesi, departman yöneticilerinden oluşan Kurumsal Etik Yönlendirme Kurulu, tek işi bu programın uygulamalarını takip etmek olan ve direkt Genel Müdür’e raporlayan Kurumsal Etik Direktörü ve son olarak da uygulamaların takibinden sorumlu orta kademe yöneticiler bu sistemin önemli parçalarından. Ülkemizdeki en yaygın sistem ise Teftiş Kurulları galiba… Ama ne yazık ki, birçok kurumda müfettiş paradigması korku yaratıyor. Müfettişler “Yangını Çıkmadan Söndüren Itfaiyeciler”e dönüşmeli. (http://www.ntvmsnbc.com/news/115647.asp) Diğer insanları incitmemeye çalışmak, yaptıklarımızın tüm sorumluluğunu almak, işbirliği yapmak, yardımlaşmak, saygı göstermek, aynı özel hayatımızda olduğu gibi iş yaşamında da maliyetli; para ve güç kaybına neden olabilir. Ama kaybedilenler kendi huzurumuzdan ve uzun vadeli mutluluğumuzdan pahalı olmayacaktır. Pratik: Kurumunuzda etik ilkelerin formel olarak tanımlanmasıyla süreci başlatın. Bu konunun yönetilmesi için var olan sistemlerinizi gözden geçirin, yenilerini ekleyin. Bu konuda mağdur olan çalışanlarınıza destek olabileceğinizi gösterin… Etik ilkelere uygun kararlar verebilmek, bir davranışın etik olup olmadığını değerlendirebilmek organizasyonların en önemli sorunlarından… “Etik Karar Verebilme” Çözümü olarak sunulan bir yazılıma da rastladım. Ethos System adındaki bu yazılım, profesyonellerin iş yaşamında karşı karşıya geldikleri etik sorunları analiz etmek ve çözmek için algoritma sunuyor : http://www.business-ethics.org/ 500den fazla özel şirketin, kar amacı gütmeyen kurumların, eğitim kurumlarının üye olduğu Uluslararası İş Etiği Enstitüsü ana sayfası (The International Business Ethics Institute) http://ethics.acusd.edu/ etik teorileri, uygulamalar, örnek vakalarla dolu bir site. Bu bölümünde ise bu konudaki uluslararası konferansların takvimini bulacaksınız: http://ethics.acusd.edu/conferences/SearchConferencesResultList.asp Etik karar oluşturmaya yardım eden bir yönlendirme çalışması bu adreste: http://jcomm.uoregon.edu/~tbivins/J397/Links/Worksheet.html Etik hakkında klasik metinlere de http://ethics.acusd.edu/books.html adresinden ulaşabilirsiniz. http://ethics.acusd.edu/books.html | ||||
 |
|
 |
|||||||||||||||
   |
|||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||
| Ana Sayfa | Güncel | Dünya | Ekonomi | Sağlık | Yaşam | Teknoloji | Kültür & Sanat | Spor | Hava Durumu | Haber Özetleri | Arama | NTVMSNBC Hakkında | Yardım | Spor Yardım | Tüm Haberler | Araçlar | NTVMSNBC Reklam Seçenekleri | Hukuki Şartlar & Gizlilik Hakları |
|||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||
