| | | | Tüp bebek yöntemleriyle laboratuvar ortamında oluşturulan 3 günlük embriyolar anne rahmine verilmeden mikro yöntemlerle ameliyat ediliyor. Dünyada 11 yıl önce başlayan bu uygulama Türkiye’de iki yıldır yapılabiliyor.
Embriyolardan özel iğnelerle alınan parçalarda kromozom analizi yapılıyor. Genetik bir hastalık ve zeka geriliği olup olmadığı araştırılıyor. Tıp dilinde bu teste pre-implantasyon genetik tanı yöntemi deniliyor.
Bu yöntem bulunmadan önce hamileliğin 12’inci haftasına kadar beklenmesi gerekiyordu. Anne karnından bebeğin içinde yüzdüğü sıvıdan alınan örnekler incelenerek bebekte anormallik olup olmadığı saptanıyordu. Bu yöntemle ise embriyolar daha anne karnına verilmeden sakatlık riski olup olmadığı saptanıyor ve sağlıklı embriyolar rahim içine veriliyor. Bu uygulama dünyada belli başlı 15 merkezde yapılabiliyor.
EMBRİYOLAR NASIL ELDE EDİLİYOR?
Yöntemin uygulanması için birden fazla emriyo elde edilmesi gerekiyor. Mikroenjeksiyon yöntemiyle erkekten elde edilen iyi kalite spermlerle ayrı ayrı yumurtalar dölleniyor. Elde edilen 4-5 embriyo üzerinde genetik inceleme yapılıyor.
Yöntemi Türkiye’de ilk uygulayan hekim olan İstanbul Memorial Hastanesi Tüp Bebek Merkezi Başkanı Doç. Dr. Semra Kahraman, “Çiftler bize bilinen bir hastalığın tanısının araştırılması ya da üst üstü düşükler nedeniyle geliyorlar. Ya da tüp bebek tedavisi için başvurmuş popülasyonda riskli olan gruba biz böyle bir yöntemin varlığından bahsediyoruz. Kendileri de onaylarsa böyle bir işleme birlikte giriyoruz” diyor.
Yöntem 35 yaşından sonra çocuk sahibi olmak için tüp bebek merkezlerine başvuran sakat bebek doğurma riski yüksek kadınlara da öneriliyor. Yapılan araştırmalara göre bu kadınların tüp bebek yöntemleriyle oluşturulan embriyoların yüzde 40’ında kromozom anormalliği bulunuyor. Düşük riski de yüksek olan 35 yaş üstü kadınlarda bu yöntemin uygulanmasının çok önemli olduğu belirtiliyor.
CİNSİYET TAYİNİ YASAK
Bu tanı yöntemiyle cinsiyetle geçen hastalıkları tanımlamak için x ve y kromozomlarına da bakılıyor. Bu yöntemle doğacak çocuğun cinsiyetini tayin etmek de mümkün. Ama Türkiye’de cinsiyet tayini yapılmıyor. Doç. Dr. Semra Kahraman şöyle konuşuyor: “Bizim bu konuda etik olarak aldığımız bir karar var. Kromozomları inceleyen ekibimiz eğer cinsiyetle geçen bir hastalık söz konusu değilse bebeğin cinsiyetini bize söylemiyor. Bizim amacımız kromozomlardan kaynaklanan hastalıkları tanımlamak. Aksi taktirde cinsiyet tayini değil. Cinsiyet tayini bütün dünyada olduğu gibi bizde yasaklanmış bir yöntem. Hiçbir embriyo cinsiyeti kız ya da erkek olduğu için dışlanamaz.”
Türkiye’de bugüne kadar 100 kadın üzerinde uygulanan genetik test sonucu 41 sağlıklı bebek dünyaya geldi. Bu yöntemle akdeniz anemisi, tek gen hastalıkları, down sendromu gibi hastalıklar saptanabiliyor.Testin yanılma payı ise yüzde 5 ile 8 arasında değişiyor. Bu yöntem hamileliğin 3-4’üncü aylarında anne karnındaki sıvıdan alınan örneklerle yeniden test ediliyor.
| |
Sağlık için sevilmeyen yiyecekler tüketiliyor
