|
Güncelleme: 14:56 TS 17 Tem., 2002
|
| |
|
Üç kıtanın ortasında bir köprü: Suriye
|
|
| Suriye toprakları bir çok uygarlığın izlerini taşıyor
|
|
|
Suriye İkinci Dünya Savaşı’na kadar Fransız mandası altında kaldı. Tam bağımsızlığına ise 1946 yılında kavuştu.
Bağımsız Suriye, kendini bir anda Arap-İsrail çatışmasının içinde buldu ve Şam yönetimini, önemli ölçüde bu çatışmaya göre biçimlendi.
Arap ülkelerinin 1948 yılında İsrail’e yönelik saldırısına Suriye de katıldı.
1958 yılında Mısır’la birlikte kurulan Birleşik Arap Cumhuriyeti, sadece üç yıl yaşayabildi.
1963 yılında iktidara gelen Baas partisi de, İsrail’e karşı mücadeleyi sürdürdü.
1967 savaşı sonunda, İsrail, Golan Tepeleri’ni işgal etti ve bu işgal aradan geçen 23 yıla rağmen, hala devam ediyor.
Buna karşılık, Şam yönetimi de Lübnan’da bulundurduğu askeri birliklerle bu ülkenin denetimini fiilen elinde tutuyor.
Yıllarca Bekaa Vadisi’nde çok sayıda silahlı örgütlere destek veren Suriye, Amerika’nın terörist ülkeler listesinde bulunuyor.
Ancak Sovyetler Birliği’nin yıkılmasıyla birlikte, Suriye’nin silahlı örgütlere verdiği destek daha çok barış sürecine muhalif Filistinli örgütlerle sınırlı kaldı.
Ankara’nın baskısıyla Suriye, PKK’ya verdiği desteği de önemli ölçüde azalttı.
Son dönemde, ülkesinin rotasını batıya çevirmeye çalışan Hafız Esad elindeki kozları da tamamen bırakmaya yanaşmadı.
Böyle bir geçiş döneminde Hafız Esad’ın ölmesi, öncelikli olarak ülke içindeki dengeleri gündeme getirdi.
ÜLKE PROFİLİ
Yaklaşık 17 milyonluk Suriye nüfusunun yüzde 74’ü Sünnilerden yüzde 12’si ise Alevilerden oluşuyor. Hristiyanların da önemli bir azınlık oluşturduğu Suriye’de ülkenin mutlak hakimi olan Baas partisi Alevilerin denetiminde.
14 ayrı yönetim bölgesine ayrılan ülkede, istihbarat örgütü Muhaberat’ın ağırlığı hayatın her alanında hissediliyor.
Ülke ekonomisinin en önemli sektörleri ise petrol, gıda ve tarım. Su kaynaklarının verimsiz kullanılması, tarım alanlarının yüzde 80’ini doğa koşullarına bağımlı kılıyor.
Hafız Esad, savunma harcamalarına ağırlık verdiği için ülke ekonomisi büyük yaralar aldı. Örneğin, Suriyeli bir üniveriste mezununun ortalama aylık geliri 60 dolar. Ülkedeki cep telefonu kullanıcısı sayısı 4 bin. Ülkenin GSMH’sı 1995’te 1,045’ken 1997’de 837 dolara inmiş. Büyüme hızında, 1998’de bir önceki seneye oranla %5’lik bir düşüş var. Dış borcu 1998 yılında 22 milyar doları bulan Suriye’nin aynı yıl içindeki ihracatı 4,2 milyar dolardı.
Suriye’nin yeni yönetimini en fazla uğraştıracak konulardan biri de, ülkenin altyapısını modernize etmek ve suriye toplumunu teknoloji çağına taşımak olacak.
Geleneksel Suriye toplumunun hızlı bir değişim sürecine göstereceği tepki, ülke içinde yeni bir iktidar mücadelesine de yol açabilir. |
|
