Lütfen kemerlerinizi bağlayın...

Güncelleme: 16:02 TS 18 Haz., 2000

Türk Hava Yolları, özelleştirmesi en zor KİT’lerden biri. THY şu anda Avrupa’daki büyük havayollarına göre 3-4 kat daha pahalı işlem görüyor. Bunun nedeni yüzde 1.8’lik halka açıklık oranı. Bizce THY’nin değeri 1.5 milyar dolar olmalı.

Mahmut Kaya


9 Haziran— Türk Hava Yolları, hükümetin özelleştirme listesinde yer alan KİT’lerin en önemlilerinden, ancak özelleştirmesi en zor olanlardan biri. THY, şu anda Ortadoğu, Balkanlar ve Orta Asya’yı kapsayan bölgenin en büyük havayolları arasında. Ancak THY, en karlı havayollarından biri değil. Şirket, politik birtakım nedenlerden dolayı özellikle yurtiçi hatlarda uyguladığı fiyat politikaları nedeniyle oldukça ciddi boyutlarda zarar etti.

			Özelleştirme ile birlikte şirketin fiyat ve personel politikalarını daha çok ticari nedenlere dayandırarak karalılığını ciddi ölçüde arttırabileceğini düşünüyoruz. THY, geçtiğimiz on yılda çok ciddi bir evrim geçirdi. Şirket kendisini hantal bir KİT görüntüsünden kurtarak, piyasa yaklaşımını hedef alan modern bir şirkete dönüştürdü. ORTA ASYA’YA İLK SEFERİ YAPTI THY, Türk cumhuriyetlerine sefer başlatan ilk havayoludur. Şu anda Avrupa’nın en geç filolarından birine sahip olmanın yanında oldukça etkin bir maliyet yapısına sahip olan THY, özelleştirmeden sonra karlılığını ve etkinliğini hızlı bir şekilde arttırma potansiyeline sahip. THY’nin şu anda sadece yüzde 1.4’ü halka açık. Özelleştirme İdaresi (ÖİB), THY’nin yüzde 20’sini stratejik bir ortağa satmayı ve yüzde 15’ini de halka açmayı planlıyor. Zamanlama için şu anda hedef bu yılın 3. çeyreği. Şirketin yüzde 5’i de THY çalışanlarına verilecek. Özelleştirmeden sonra bile, ÖİB hisselerin büyük çoğunluğunu (yüzde 46) elinde tutacak. Ancak, stratejik ortak şirket yönetiminde stratejik ve idari kararları alabilecek. Buna karşın ÖİB veto hakkına sahip olacak. Şu ana kadar Swissair grubu ve Luftansa, özelleştirmeye olan ilgilierini açıkladılar. EN PAHALI HAVAYOLU THY Mİ? Peki, bu özelleştirme hangi fiyattan yapılabilir? THY’nin şu anda piyasa değeri 3.1 milyar dolar. THY’nin firma değerini bulurken de piyasa değerine şirketin toplam leasing borcunu eklememiz gerekmektedir. Bu durumda THY’nin firma değeri yaklaşık 5.5 milyar ABD dolarına ulaşmaktadır. Bu firma değeri ile THY, Avrupa’nın en pahalı havayollarından birisi olmaktadır. Garanti Yatırım Araştırma Bölümü analistlerinden Okan Akın’ın yaptiği çalışmaya göre THY şu anda Avrupa’daki büyük havayollarına göre belli değerleme rasyoları bazında 3-4 kat daha pahalı işlem görüyor. Temel olarak bu kadar yüksek primin nedeni, çok düşük olan halka açıklık oranı (yüzde 1.8). Derinliğin bu kadar sınırlı olduğu durumlarda, piyasa değerinin şirketin gerçek değerini yansıtması beklenemez. Bu nedenle, THY’nin şu anki piyasa değeri özelleştirme fiyatı için kesinlikle bir kriter olamaz.

			Türk Hava Yolları Avrupa’da işlem gören şirketlere göre yüksek bir fiyattan işlem görse de kanımızca, özelleştirilmesi sırasında Şirketin yüzde 20’sinin stratejik bir ortağa devredilerek, şirketin önemli ölçüde kontrolünün bu şirkete geçmesi nedeniyle, diğer şirketlere göre bir miktar pahalı fiyattan özelleştirilmesinin yerinde olduğunu düşünüyoruz. SWİSSAIR’LA KARŞILAŞTIRSAK... Ayrıca, THY için özelleştirme fiyatının tespitinde, son yıllarda bir çok milli havayolları şirketinden hisse senedi alan Swiss Air’ın (SAIR Group) işlem değerleri kullanabiliriz. Aşağıdaki tablo’da Swiss Air’ın son yıllarda hisse aldığı milli havayolları şirketleri yer almaktadır:

			Ancak, özelleştirilen bu şirketler arasında, THY ile karşılaştırılabilecek en uygun firmanın Polonya Hava Yolları - LOT şirketi olduğunu düşünüyoruz. Şirketin coğrafi konumu ile uçak yaşının THY’nin değerlerine yakın olması, ve özelleştirme modelinin de önemli ölçüde benzerlik göstermesi bu karardaki en önemli etkendir. SWISSAİR, LOT’UN % 37.6’SINI ALDI 1999 yılının ikinci yarısında Swiss Air, British Airways ve Lufthansa şirketlerinin de teklif verdiği bu özelleştirmede, rakiplerinin üzerinde fiyat vererek LOT’un yüzde 37.6’sını, 183.7 milyon dolar ile satın almıştır. Swiss Air, bu miktarın 33.7 mlilyon dolarını peşin olarak Polonya hazinesine öderken, geri kalanını da sermaye artırımı ile şirkete aktarmıştır. 2000, yılında da Polonya hükümeti şirket hisselerinin yüzde 10.4’ünü şirketin 5.800 çalışanına satmayı planlamaktadır. Ayrıca, Swiss Air önümüzdeki üç yıl içerisinde payını yüzde 49’a kadar çıkarma hakkının yanı sıra, şirketin milli karakterini sürdürmeyi ve Varşova’yı bölgesel bir uçuş merkezi haline getirmeyi de vaad etmiştir. LOT, 1 Ocak 2000 tarihi itibariyle, Swiss Air’ın önünü çektiği ve THY’nin de için de bulunduğu Qualiflyer programına dahil olmuştur.

			Polonya Hava Yolları özelleştirmesi 0.73x Fiyat/Satış çarpanı ile gerçekleşmiştir. Bu çarpanı kullanarak, Türk Hava Yolları için 1,044 milyon dolarlık bir değere ulaşmaktayız. Ancak, THY’nin toplam uçak sayısının LOT’un 2.4 katı olduğu ve sadece iç hatlarda taşıdığı yolcu sayısının LOT’un toplam yolcu sayısının 3 katı olduğu göz önünde bulundurulursa THY’nin LOT’a göre yüzde 50 kadar primli olarak işlem görmesi çok doğaldır. Bu da, Türk Hava Yolları için 1.5 milyar dolarlık bir fiyata karşılık gelmektedir.

	NTVMSNBC KULLANICILARININ TOP 10'u

	Bu haberi diğer okuyucularımıza tavsiye eder misiniz? hayır 1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 kesinlikle

NTVMSNBC 'ye iyi erisim için
• Microsoft Internet Explorer
• Windows Media Player kullanın