Home page
Haber Menüsü


Zeynep Göğüş
Yazara e-mail göndermek için fotoğrafa tıklayınız
 
Erkek erkeğe Avrupalı olunmaz
 
Düş saraylarımıza sığınan kuşlar özgür. Havalanıp istedikleri dala konuyorlar ve en güzel şarkılar onların. Bu sabah erik ağacımızın dibine sığınan kuşunsa tek kanadı kırık. Tek kanatlı kuş uçamaz (*).
 
Oğluma Avrupa Mektupları-4
 
19 Mart—  Annen yaralı kuşu biraz da Türkiye’ye benzetiyor. Türkiye uçamıyor, çünkü iki kanadını birden açamıyor.

   
 
       
    MSNBC News Oğluma Avrupa Mektupları 1: "Sınırlar ve Avrupalı Horoz"
MSNBC News Onların silahları var: Avrupa Ordusu
MSNBC News Yarının Avrupası ve Türkiye
 
NTVMSNBC Reklam  
 

 
Live Vote is temporarily unavailable.

       Türkiye, tek bir kadın üyesi bile olmayan bir bakanlar kurulu ile mi Avrupalı olacak? Avrupa Parlamentosu, Avrupa Birliği’ne üye ülkelerin ulusal parlamentolarında yüzde 40 kadın üye kotasını tartışırken biz hangi noktadayız? Meclisimizdeki kadın milletvekili oranı Arap ülkelerinkiyle beş aşağı beş yukarı aynı ise, neden böyle olduğunu düşünmeliyiz küçüğüm. Seçimlerde aday olmak isteyenler için “ancak yüz kilo kaldırabilenler aday olabilirler” diye bir koşul yok. Ama bizim parlamentomuza bakanlar sanır ki milletvekili olmak belirli bir ağırlığı kaldırabilme yeteneği ile ilgilidir.
       Siyaset ile kas gücü arasındaki ilişkiyi ortadan kaldırmamız gerekiyor. Yoksa sana bırakacağımız ülke gerçek bir demokrasi olamaz.
       Demokrasi insanlık tarihinin belki de en uzun maratonu. Kadınlar için daha da uzun bir koşu. Avrupalı kadınlar, siyasetten dışlanmalarının bir demokrasi sorunu olduğunun farkındalar. Mücadele, bu haksızlığı ortadan kaldırmak için.
       “Türk kadını haklarını kullanmasını bilemedi” masalı sana da anlatılacak. Ama annen daha1923’te yazar Nezihe Muhittin’in Kadınlar Halk Partisi’ni kurmak için başvurduğunu, ama başvurusunun reddedildiğini fısıldayacak kulağına...
       Doğduğun yıl olan 1999’da ülkemiz siyasetinde aleni bir erkek kotası olduğunu kadın milletvekillerinin parlamentomuzda yüzde beşi bile bulamayan oranı ispat etmekte.
       
AVRUPA’DA NASIL OLDU?
       Avrupa’da kadın seçmen kitlesinin dikkat çekici ilk toplu eylemi 1971’de Norveç’te gerçekleşmiş. Norveç kadın örgütleri biraraya gelip belediye seçimlerindeki kadın aday azlığını protesto için kadın seçmenlere çağrıda bulunmuşlar: Listelerdeki erkek adayların hepsini silin, geriye sadece kadınlar kalsın!
       Oylar sayıldığında başkent Oslo dahil ülkenin üç büyük şehrinde seçilenlerin çoğunun kadın olduğu ortaya çıkmış. Norveç’te hükümetin eşit sayıda kadın ve erkek bakanlardan oluşması geleneği, o gün açılan sürecin tortusu.
zeynepgogus@ superonline.com

YAZARA MAİL GÖNDERMEK İÇİN TIKLAYIN
       İsveçte’de Norveç’tekine benzer bir senaryo. Günün birinde partilerin kadın politikalarına sinirlenen İsveç kadın örgütlerinin sabrı taşıyor ve tepki olarak bir kadın partisi kurma kararı alıyorlar. Kamuoyu yoklamaları bu partinin oyların yüzde 40’ını alacağını gösterince tehdit mesajı hemencecik algılanıyor. Partilerin kadın politikalarına çeki düzen vermeleri ve işte bugünkü sonuç: İsveç parlamentosunda kadın temsilci oranı yüzde 40.
       İskandinav ülkelerinin tümünde kadın siyasetçi sayısı kotaların yardımıyla yükseldi. Almanya’da ise Yeşiller’in yüzde 50-50 eşit temsil zorunluluğu getirmesi diğer partiler üzerinde da basınç yaratarak kadın milletvekili olarının yüzde 40’lara çekti.
       İngiltere’de kota yok, ama yine de Tony Blair’in İşçi Partisi “olumlu ayrımcılık” kuralını uyguladı, bazı seçim bölgelerinde kadınları seçilebilecekleri yerlerden aday göstererek. Özellikle de eskiden seçilmiş milletvekillerinin tekrar aday olmadığı bölgelere yeni aday belirlenirken, kadınlar tercih edildi son İngiltere seçimlerinde.
       Zannetme ki küçüğüm bu işler kolay oldu. İnanmayacaksın ama demokrasinin 18’inci yüzyıldaki kurucuları “yurttaş” diye sadece erkekleri kabul etmişlerdi! Fransız ihtilali “kadınlara da vatandaşlık hakkı” diye ortaya çıkan kadınları resmen giyotine gönderdi.
       Temsili demokrasiler bütün dünyada kadınsız başladı. Çok da eski olmayan zamanlarda Fransa’nın anlı şanlı cumhurbaşkanı o koskoca De Gaulle, kadın bakanlığı kurulmasını isteyenlere “oldu olacak bir de yün örme bakanlığı kuralım” diye itiraz etmişti.
       Kadınlar önce oy verme hakkını elde ettiler. O günlerde “babanız ve kocanız sizi temsil ediyor ya daha ne istiyorsunuz?” denmekteydi. Şimdi de aynısını parlamentoya seçilmek isteyen kadınlara söylendiğini duyuyor annen. Oysa kadınlar kendi adlarına kendileri konuşmak istiyorlar, bu kadar basit. Kadınlar erkeklerin çizdiği sınırlar içinde politika yapmak istemiyorlarsa, bu demokratik bir talep. Kadının kendi adına konuşması gelişen demokrasi anlayışının koşulu.
       Türkiye’nin Avrupa ile demokrasi sorunun bir boyutu da bu işte küçüğüm. Kas gücü kaynaklı erkek kotasına son verilmeden tam demokrasiden söz edilemez. Önümüzde bu açıdan da bir demokrasi sınavı var.
       
ALİ BULAŞIK YIKIYOR
       İspanya bu kampanyayı başlatalı on yıl kadar oluyor: “Manolo bulaşık yıkıyor.” Bizde en başta erkek çocuk anneleri kıyamaz oğulcuklarına ev işi yaptırmaya. Köle kadınların çoğu sömürgeci erkeğin işbirlikçisi.
       Senin annen kötü kadın olmayı göz alanlardan: Düğmeni kendin dikeceksin, gömleğini kendin ütüleyeceksin, yemeğini kendin pişireceksin...
       2001 yılının 8 Mart Kadınlar Günü Avrupa gündeminin baş konusu ev işlerinin eşit paylaşımı. Fransızlar siyasette yüzde 50-50 eşitlik ilkesini kanunlaştırdılar, ama gel gör ki orada bile ev işleri hala yüzde 70 oranında kadınların sırtında.
       En ilginç ses yine Norveç’ten çıktı. Norveç hükümeti özel sektörde şirket yönetim kurullarındaki kadın sayısını yüzde 25 oranı ile kotaya bağlayan bir yasa hazırladı. Norveçli patronlar bu gidişattan şikayetçi.
       Avrupa kadınları niteliksel iyileştirmelerin peşinde, bizde ise niceliksel sorunlar dahi çözülmüş değil: Hala kız bebeklerin ölüm oranı erkek bebeklerinkinden daha yüksek, ilk öğretimde erkek çocuk sayısı kız öğrenci sayısının çok üzerinde. Temel haklarda eşit olunmayan bir düzende kadın hakları için mücadele etmemek insanlık ayıbı.
       Avrupa ve giderek Latin Amerika’dan Hindistan’a kadar tüm dünya kadını erkeklerin alanı olanı siyasete sokmak için çeşitli “olumlu ayrımcılık” modellerini deniyor.
       Avrupa’yı ve dünyayı izlemeyenler bütün bu gelişmelerin farkında olmayabilirler. Bu onların sorunu demek lüksümüz olsaydı keşke, ama yok; zira “kadınlar hak etsin de gelsinler” şeklindeki köhne söylemler Türkiye’nin 21’inci yüzyılda bir dünya ülkesi olmak özlemini geciktirmekte.
       Başını kaldırıp gökyüzüne baktığın zamanlarda ve maviliklerin içinden özgürce süzülen o uçarı kuşu yakaladığında, annenin o çok sevdiği Çin atasözünü hatırla: Gökyüzünün yarısı kadınlarındır.
       (*)Çarlık Rusyası’ndaki yenilikçi (cedid) ve Türk kadın hareketinin öncülerinden Gaspıralı İsmail Bey’in ünlü sözüdür.
 
       
    TOP5 Ergenekon’da 16 kişi daha gözaltında  
     
 
  NTVMSNBC KULLANICILARININ TOP 10'u  
 

Bu haberi diğer okuyucularımıza tavsiye eder misiniz?
hayır   1  -   2  -   3  -   4  -   5  -  6  -  7  kesinlikle

 
   
 
 
NTVMSNBC   NTVMSNBC 'ye iyi erisim için
Microsoft Internet Explorer
Windows Media Player   kullanın
 
   
  Ana Sayfa | Güncel | Dünya | Ekonomi | Sağlık | Yaşam | Teknoloji | Kültür & Sanat | Spor | Hava Durumu | Haber Özetleri | Arama | NTVMSNBC Hakkında | Yardım | Spor Yardım | Tüm Haberler |
Araçlar | NTVMSNBC Reklam Seçenekleri | Hukuki Şartlar & Gizlilik Hakları