|
|
Anlayacağınız, Türkiye pazarına girme kararı artık Türkmenistan’a kalmış bir karardır
— JOHN WOLF
Clinton’ın Hazar Bölgesi Temsilcisi
|
|
Wolf’un vurguladığı gibi, Türkmenistan’ın bu günlerde gazını kime satacağını kararlaştırmak ve bu konuya açıklık kazandırmak konumunda. Rusya Federasyon’una yıllık 50 milyar metre küp gaz vermeyi gündeme getiren Türkmenistan’ın kapasitesi aslında 80 milyar metre küptür.
Ancak tesislerin bakımsızlığı nedeniyle, önemli bir yatırım yapılmaksızın, yıllık olarak 20 milyar metre küp üretimi aşması olanaksız görünüyor. Türkmenistan’ın bu yaklaşımı, Türkmenistan-Türkiye-Avrupa doğalgaz boru hattı projesini ciddi bir belirsizliğe sokmuştur.
Böylece, Türkiye ile yaptığı anlaşma uyarınca, yıllık olarak 16 milyar metre küp gaz taahhüt eden Türkmenistan’ın bu taahhütü yerine getirebilmesi ciddi tereddüt konusu olmuştur.
Türkiye’nin ve ABD’nin bu günlerde Türkmenistan’a yaptıkları telkin, Hazar doğal gaz boru hattı konusundaki kararı Başkan Putin’in 19 Mayıs tarihinde planlanan Türkmenistan ziyaretinden hemen sonra vermesi yolunda.
Türkmenistan’ın Istanbul’daki üç günlük konferansa temsil edilmemiş olması, projeye karşı koyduğu mesafenin bir göstergesi olarak kabul ediliyor. Azerbaycan ve Türkmenistan’ın Türkiye gaz pazarı için yarıştıkları bu dönemde, Aliyev ve Niyazov arasındaki kişisel gerginlik projeyi zora sokan ek bir faktör.
Niyazov’un üç kez Aliyev’in telefonlarına yanıt vermemesi ve ancak Aliyev’in kendisini yaş günü nedeniyle kutlamak için aradığında telefona gelmesi, gerginliğin ne kadar kişisel bir düzeyde olduğunun bir göstergesi.
Wolf ise, Trans Hazar’ın durumunu şöyle özetliyor: “Anlayacağınız, Türkiye pazarına girme kararı artık Türkmenistan’a kalmış bir karardır”.
 Putin doğalgaz seferinde
BAKÜ CEYHAN YOLDA
Buna karşı, Wolf, Bakü-Tiflis Ceyhan boru hattı konusunda son derece iyimser. Wolf’a göre, Bakü Tiflis Ceyhan’ın rantabl durumu getirecek petrol miktarının henüz sağlanmamış olması kolaylıkla aşılacak bir sorun.
Wolf, Hazar kıyıdaş ülkeleri arasında süreglen sınır sorununu da önemsemiyor. “Geçiş ile de boru hattı ile yapılması zorunlu değil. Bir kıyıdan öbürüne salla geçiş de mümkün, sanıldığı kadar da pahalı değil” diyor. Beklentisi, sponsor grubunun kısa bir süre içinde bir araya gelmesi, petrol tahhütlerini toplaması ve finansmanın sağlanması ile Bakü Tiflis’in gerçekleşmesi. | |
Teklif, getirdiği ticari koşullarla Türkmenistan’ın çıkarlarını fazlasıyla gözetmektir.
Bankaların kara tahtaları siliniyor
