| | | | Türkiye’de bankaların toplam öz varlıkları 120 milyar dolar ulaşıyor. Başka bir deyişle, Türkiye bankacılık sektörü Deutsche Bank’ın büyüklüğüne ancak erişebiliyor. McCarthy, bu büyüklüğün zorunlu olan yüzde 8’lik sermaye oranına göre, ancak 10 milyar dolarlık bir sermaye birikimine tekkabül ettiğini söylüyor ve sektörün yeniden yapılanmasını zorunlu görüyor. 1999’da satın alınan ve reel getirisi yüzde 40’larda olan kağıtların halen sistemde bulunduğuna dikkat çekiyor ve: “Bunların yakında devre dışı kalmasıyla, zaten ufak olan sistemde verimliliğe öncelik verilecek” diyor.
DÖRTLÜ ÇETELER
Bir dönemde sanayiciler için bankacılık sektörüne girmek “moda” haline gelmişken, istikrar programının devreye girmesiyle, kolay karlar dönemini geçmişte bırakan Türkiye’de, bankacılık sektöründe 81 banka 61 milyona hizmet sunuyor. Sayıları 24 olan yabancı bankalar ise toplam mevduat ve kredilerin ancak yüzde 5’ini teşkil ediyor. McCarthy’nin şaka yolu kullandığı deyimle, bir yandan Ziraat Bankası, Vakıflar Bankası, Halk Bankası ve Emlak Bank, beri yandan İş Bankası, Akbank, Garanti Bankası ve Yapı Kredi Bankası, biri kamu, diğeri özel, iki tane “dörtlü” çete sektörde ağırlıklarını hissettiriyor.
McCarthy’e göre, derinliği olmayan, yapısı parçalı olan Türk bankacılık sektörü konsolidasyon ve derinleşme sürecinden geçerken, sistemik bir riske girmemek önem arzediyor. 1 Eylül tarihinde göreve başlamış olan Bankacılık Üst Kurulu’nun sektörün yeniden yapılanmasına yön verirken, sisteme inandırıcılık, sorumlu ve şeffaflık getirmek durumunda olduğunu anlatıyor.
MCKİNSEY RAPORU BEKLENİYOR
Mevduat Fonundaki sekiz bankaya gelince, McCarthy: “Bunlarla ilgili yorum yapmak bana düşmez. McKinsey’nin raporunun açıklanmasını beklemek gerekiyor” diyor ve “Önemli olan sistemin desteklenmesi, şeffaf ve desteklenebilecek nitelikte bir yaklaşımın benimsenmesi” vurgusunu yapıyor.
McCarthy’ye göre, Fon’a geçtiklerinde zararları 2 milyar dolar civarında olan sekiz bankanın zararının sonradan 7 milyar dolara ulaşması, TSMF’nun bu bankaları mercek altında tutması ve gerçekci bir analize tabi tutmasına bağlı. Zararların ilk tahminlerden oldukça yüksek çıkmasının başka ülkelerde de yaşandığına dikkat çekiyor, 1980’lerde ABD’de Savings & Loans’un zararı ilk tahminlerdeki 8 milyar dolar yerine 180 milyar dolar olarak kesinleştiğini örnek gösteriyor.
YABANCI YATIRIM GÜÇLÜĞÜ
Özelleştirme programındaki gelişmelere bakıldığında, GSM dışında, diğer özelleştirmenin iç pazarda iç finansmana dayanarak yapıldığına dikkat çeken McCarthy, Türkiye’ye yabancı yatırımın yönelmemesini şu nedenlere dayandırıyor:
* Yatırımcının önünde geniş yatırım alternatiflerinin bulunması,
* Alternatiflerin gelişmekte olan pazarlarda olduğu gibi gelişmiş pazarlarda da sunulması,
* Doların güçlü olması,
* Türkiye’de yasaların yabancı yatırımları kolaylaştırıyor görünürken, bürokratik işlemlerin aksine yabancı karşıtı görünmesi ve işlerin böylece yokuşa sürülmesi,
* Türkiye’de artık ucuz olmayan emeğin yeterince kalifiye olmaması.
Bu konuda çıraklık sisteminin önemine inanan McCarthy, Dünya Bankası’nın ve Avrupa Birliği’nin böyle bir programı desteklemeye hazır oldukları, ancak Türkiye’nin bu alanda geciktiği düşüncesinde. | |
Bankaların kara tahtaları siliniyor
